Ergenlerin Yüzde 91'i Ebeveyn Kontrolü Olmadan Teknoloji Kullanıyor
İstanbul Teknik Üniversitesi'nin (İTÜ) koordinatörlüğünde yürütülen uluslararası bir araştırma, gençler arasında teknoloji kullanımının büyük ölçüde ebeveyn denetiminden uzak gerçekleştiğini ortaya koydu.
Türkiye, İtalya ve Fransa'dan bilim insanlarının yer aldığı ve Avrupa Birliği tarafından desteklenen TECHWELL (Technological Wellness Among Young People) Projesi kapsamında yürütülen çalışmada, ergenlerin yüzde 91'inin teknolojiyi aile kontrolü olmadan kullandığı tespit edildi.
Yaklaşık 1000 öğrenci, 400 öğretmen ve 400 veliyle yapılan saha araştırması sonucunda, akıllı telefon kullanım yaşının giderek düştüğü ve erken yaşta başlayan teknoloji kullanımının bağımlılık riskini artırdığı ortaya çıktı. Araştırmaya göre, 10 yaşından önce telefon kullanmaya başlayan gençlerin bağımlılık riski, 13 yaşından sonra başlayanlara göre iki kat daha fazla.
İTÜ İşletme Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Adnan Veysel Ertemel, çalışmanın temelinin 10 yıl önce yayımladığı 'Dijital Çağda İllüzyonel Pazarlama' kitabına dayandığını belirtti. Dijital platformların tarafsız olmadığına dikkat çeken Ertemel, kullanıcıların platformlarda daha fazla zaman geçirmesi için bilinçli olarak kanca tekniği gibi yöntemler kullanıldığını vurguladı.
Projenin amaçlarından biri, 15-17 yaş aralığındaki gençlerin teknoloji alışkanlıklarını dönüştürmek. Bu kapsamda İTÜ'nün yürütücülüğünde İstanbul Valiliği, İtalya'dan Padova Üniversitesi ve Fransa'dan UPEC Üniversitesi gibi kurumların yer aldığı yedi ortaklı bir konsorsiyum kuruldu. Projede uygulanacak eğitim programlarıyla ergenlere teknolojiyle sağlıklı bir ilişki kurmanın yolları aktarılacak.
Çalışmanın dikkat çekici bulgularından biri de, gençlerin yüzde 82'sinde problemli telefon kullanım belirtileri görülmesi. Yüzde 20'lik bir kesim ise bu kullanımın bağımlılık düzeyine ulaştığı yüksek risk grubunda yer alıyor. Cinsiyet temelinde yapılan değerlendirmelerde ise kız öğrencilerin daha çok sosyal medya, erkek öğrencilerin ise dijital oyunlarla sorun yaşadığı tespit edildi. Ayrıca kız öğrencilerde 'FOMO' (Gelişmeleri Kaçırma Korkusu) daha yaygın olarak gözlemlendi.
Ertemel, Fransa'daki yasal düzenlemelere rağmen dijital bağımlılığın benzer düzeyde seyrettiğini belirterek, yasal çerçevenin tek başına yeterli olmadığını ifade etti. Araştırmada, dijital bağımlılığın öğrencilerin akademik başarılarını da olumsuz etkilediği vurgulandı.
Son olarak, 6-15 yaş arası çocukların dijital teknoloji kullanım oranının 2021'de yüzde 82 iken 2024'te yüzde 92'ye yükseldiğini aktaran Ertemel, kullanıcıların neredeyse yarısının her 30 dakikada bir telefonlarını kontrol ettiğini söyledi. Projenin kalan bir yıllık sürecinde pilot eğitimlerin başlayacağını ve elde edilen tüm materyallerin TECHWELL projesinin internet sitesi üzerinden erişime açılacağını da sözlerine ekledi.