Evrenin Derinliklerinden Gelen Dev Çarpışma: Şimdiye Kadarki En Büyük Kara Delik Birleşmesi Tespit Edildi

Milyarlarca yıl önce gerçekleşen bu kozmik çarpışma, iki dev kara deliğin birleşerek devasa bir kütleçekim olayı yaratmasına neden oldu. Araştırmacılar bu olağanüstü olayın uzay-zamanda bıraktığı titreşimleri, yani kütleçekim dalgalarını kaydetti ve elde edilen verilerle tarihe geçildi.

10 Milyar Işık Yılı Uzakta, Devasa Bir Kara Delik Doğdu

Çarpışmanın aktörleri, Güneş'in 100 katından fazla kütleye sahip iki kara delikti. Bu dev gökcisimleri birbirlerinin yörüngesinde milyarlarca yıl dönerek sonunda çarpıştı ve Güneş'in yaklaşık 265 katı kütleye sahip yeni bir süper kara delik ortaya çıktı. Olay, Dünya'dan yaklaşık 10 milyar ışık yılı uzaklıkta meydana geldi.

Tüm Zamanların En Şiddetli Kara Delik Olayı

Kütleçekim dalgaları ilk olarak 23 Kasım 2023 günü saat 15.00 sularında, ABD'deki LIGO (Lazer Girişimölçer Kütleçekim Dalgası Gözlemevi) tesislerinde tespit edildi. Washington ve Louisiana'daki dedektörler, yalnızca bir salise süren bir sinyal kaydetti. Bu sinyal, birleşmeden hemen sonraki 'çınlama' olarak bilinen sönümlenme evresine aitti.

Cardiff Üniversitesi Yerçekimi Araştırmaları Enstitüsü Başkanı Prof. Mark Hannam, 'Bunlar evrendeki en şiddetli olaylar, ama Dünya'ya ulaştıklarında yalnızca en hassas cihazlarla algılanabilecek kadar zayıf titreşimler hline geliyorlar,' açıklamasını yaptı.

Bilim İnsanlarını Şaşırtan Kütleler

Birleşen iki kara deliğin kütleleri sırasıyla 103 ve 137 Güneş kütlesi olarak ölçüldü. Üstelik bu gökcisimleri, Dünya'dan 400 bin kat daha hızlı dönüyordu. Bu özellikler, bilimsel literatürde 'yasaklı bölge' olarak bilinen bir aralıkta yer alıyor. Çünkü bu kadar büyük kütleli kara deliklerin, yıldızların kendi başına çökmesiyle oluşmaması gerektiği düşünülüyordu.

Prof. Hannam, 'Bu kütle aralığında kara deliklerin oluşmaması gerektiğini düşündüren pek çok neden var. Muhtemelen bu dev kara delikler, daha önceki başka birleşmelerin sonucu olarak ortaya çıktı,' diyerek bulgunun olağanüstü doğasına dikkat çekti.

Kara Delikler Birleşirken Dönmeyi de Aktarıyor

Bilimsel veriler, kara deliklerin birleşmeleri sırasında sahip oldukları dönme enerjisini de yeni oluşan kara deliğe aktardığını gösteriyor. Hannam, 'Bu zamana kadar bazı ipuçları görmüştük, ama bu olay açık ara en uç örnek,' diyerek bu birleşmenin önemini vurguladı.

Kütleçekim Dalgaları ile Yeni Bir Evren Penceresi Açılıyor

Kütleçekim dalgalarının ilk kez 2015 yılında keşfedilmesiyle, bilim dünyası evrene farklı bir gözle bakmaya başladı. LIGO gibi dedektörler, ışıkla tespit edilemeyen kozmik olayların izlerini sürerek yeni bir gözlem alanı yarattı.

Şimdiye kadar yaklaşık 300 kara delik birleşmesi gözlemlendi. Ancak bu son olay, büyüklüğüyle rekor kırdı. Daha önceki en büyük birleşme, Güneş'in 140 katı kütleye sahip bir kara delikle sonuçlanmıştı. Şimdi ise bu rekor, neredeyse iki katına çıkarak 265 Güneş kütlesine ulaştı.

Söz konusu bulgular, İskoçya'nın Glasgow kentinde düzenlenen GR-Amaldi konferansında bilim dünyasına sunulacak.

Prof. Hannam sözlerini şöyle noktaladı:
'Evrene yeni bir pencereden bakmaya başladığınızda, beklenmeyen keşifler kaçınılmaz olur. Önümüzdeki 10-15 yıl içinde geliştirilecek yeni nesil dedektörlerle, evrendeki tüm kara delik birleşmelerini görebileceğiz. Bu da bilimsel algımızı tamamen dönüştürebilir.'