HAYIR ÇARŞISI MI, HAYRAT ÇARŞISI MI!

Birçok kelimeleri olmaları gerekenin dışında kullandığımız bir gerçek. Örnek olması açısından belirtelim. GARMAVE kaplıcası için hala ve ısrarlı bir şekilde GERNAVE kelimesini kullanıyoruz.

GERMAVE (SICAK SU)

anlamına gelir. GERNAVE kelimesinin ise hiçbir anlamı yoktur. Ama hatada ısrar etmek konusunda üzerimize yok.

Siirt Belediyesinin organizesinde fakir ailelerin ihtiyaçlarının giderilmesi amacıyla kurulmuş bir çarşı var. Belediyecilerimiz  adını

(HAYIR ÇARŞISI)

olarak dillendiriyorlar. Oysa (hayır) kelimesi bir olumsuzluk edatıdır. Gerçi Türk Dil Kurumu bu kelimenin iki anlamda da kullanılabileceğini belirtmektedir. Bu kelime Arapça olarak hayırlı iş anlamında kullanılacaksa (ĞEYR) olarak yazılması gerekir. Olumsuzluk edatı anlamında kullanılacaksa (HAYIR) olarak yazılır.

Örnek olarak, bir soru yönetelim:

-Çarşıya gidecek misin?

-Hayır.

Bu bir olumsuzluk edatıdır.

Peki,

(HAYIR ÇARŞISI)NIN

asıl adının ne olması gerekir. Onu da belirtelim:

HAYRAT ÇARŞISI…

Bu gibi konular basit görünse de, aslında önemlidirler. Örnek olması açısından tarihi bir anekdotla yazımızı noktalayalım.

Kadı (hkim) görevinde olan biri, hayrına kalabalık bir semtte insanların en tabii ihtiyaçlarından olan hacetlerini gidermeleri için hela (tuvalet) yaptırmış. Şairin birine de helnın kapısına bir dörtlük yazması ricasında bulunmuş.

Şair şöyle bir dörtlük yazmış:

KADI YAPTI BU HAYRATI

KİŞİ RAHAT EDE TENDE

YOLUM UĞRAR GEÇER İSEM

BEN DE HAYRATINA EDEM

Bu dörtlükte bir CİNAS sanatı olduğuna özellikle dikkatleri çekerek yazımızı noktalıyoruz.