Kemoterapiye Bağlı Saç Dökülmesine Karşı Çifte Koruma: Bilim İnsanlarından Umut Veren Yeni Yöntem
Sheffield Hallam Üniversitesi'nde yürütülen bilimsel bir araştırma, kemoterapi sürecinde hastaların en sık karşılaştığı sorunlardan biri olan saç dökülmesini önlemeye yönelik önemli bir adım attı.
Araştırmacılar, saç köklerini korumada etkili ve 'çığır açıcı' olarak tanımlanan yeni bir tedavi yöntemi geliştirdiklerini duyurdu.
Bu yeni yaklaşım, mevcut 'soğutmalı başlık' uygulamasını, kırmızı üzüm ve yer fıstığı gibi kaynaklarda bulunan güçlü antioksidanlarla desteklenmiş özel bir topikal losyonla birleştiriyor. Böylece saç köklerinin kemoterapinin toksik etkilerine karşı daha yüksek oranda korunması sağlanıyor.
Soğutma Sıcaklığı Anahtar Rol Oynuyor
Araştırmada, saç derisinin 18°C'ye kadar soğutulmasının saç köklerinde oluşabilecek hasarı önemli ölçüde azalttığı belirlendi. Buna karşılık, 26°C'ye kadar yapılan soğutmanın koruma açısından yeterli olmadığı gözlemlendi. Soğutma işlemi sayesinde saç derisine giden kan akışı azalıyor, bu da kemoterapi ilaçlarının saç köklerine daha az ulaşmasını sağlıyor.
Laboratuvar Ortamında Koruma Kanıtlandı
Çalışmada, saç derisinden alınan foliküller laboratuvar ortamında çoğaltılarak kemoterapi etkileri incelendi. Sheffield Hallam Üniversitesi'nden Hücre Biyolojisi uzmanı Doç. Dr. Nik Georgopoulos, elde edilen sonuçların umut verici olduğunu vurguladı:
'Soğutma, yalnızca saç üreten hücreleri korumakla kalmıyor, aynı zamanda onları hayatta da tutabiliyor. Ancak bunun için ideal sıcaklık kritik öneme sahip.'
Antioksidan Losyonla Güçlü Destek
Soğutma yöntemine ek olarak geliştirilen ve topikal olarak uygulanan losyonun içinde, resveratrol (kırmızı üzüm ve yer fıstığında bulunur) ve N-Asetilsistein gibi güçlü antioksidanlar yer alıyor. Araştırmaya göre, bu losyonun kullanımı, soğutma işleminin koruyucu etkisini kayda değer şekilde artırıyor.
Doç. Dr. Georgopoulos, bazı hastalarda soğutmanın tek başına yetersiz kalabileceğini belirterek, şu açıklamayı yaptı:
'Bazı hastalar – ben onlara 'inatçı başlar' diyorum – yeterince soğutulamıyor. Bu gibi durumlarda losyon, koruma kapasitesini ciddi oranda artırıyor.'
Soğutma Tek Başına da Etkili
Bununla birlikte, uzmanlara göre antioksidan losyon tek başına yeterince güçlü değil. Soğutma yöntemi ise saç köklerini farklı mekanizmalarla koruyor: damarların daralması nedeniyle kemoterapi ilaçlarının saç derisine daha az ulaşması ve hücre bölünmesinin yavaşlaması gibi etkiler sayesinde hem biyolojik hem de kimyasal düzeyde koruma sağlanıyor.
Klinik Denemeler Başlıyor
Dr. Georgopoulos'un 10 yılı aşkın süredir iş birliği yürüttüğü İngiltere merkezli Paxman Scalp Cooling firması, halihazırda kemoterapi sırasında kullanılan özel tasarım soğutma başlıkları üretiyor. Yeni geliştirilen yöntem, bu cihazlar aracılığıyla klinik denemelerde test edilecek. Soğutma işlemi, ilaç verilmeden 30 dakika önce başlıyor ve tedavi sonrasında 90 dakika daha sürüyor.
Geleceğe dair umut verici açıklamalarda bulunan Dr. Georgopoulos, 'Sadece saç dökülmesini önlemeyi değil, aynı zamanda tedavi sonrası saçların yeniden çıkma sürecini hızlandırmayı da hedefliyoruz' dedi.
Bu gelişme, kemoterapi gören milyonlarca hasta için hem fiziksel hem de psikolojik açıdan önemli bir destek sunma potansiyeline sahip. Araştırma, kanser tedavisinde yan etkileri azaltmaya yönelik bilimsel çabaların ne denli etkili olabileceğini bir kez daha gözler önüne seriyo