'KENGER' VEYA SİİRTÇE ADIYLA 'HARŞEF'

Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi (YYÜ) Eğitim Fakültesi Biyoloji Anabilim Dalı Araştırma Görevlisi Mehmet Fırat, Siirt'te yeni bir bitki türü keşfederek bilim dünyasına tanıttığını açıklayınca bu bitkinin ne olduğunu merak ettim. Meğer bu bitki bizim yıllardan beri aşina olduğumuz ve Siirt'çe lisanımızda adına

(HARŞEF)

dediğimiz bitkiymiş. Türkçe adı

(KENGER)

olan bu bitkinin bugüne kadar bilinen 14 türü varmış. Yeni keşfedilen türü ise 15'incisi imiş…

Bu keşif haberi beni yıllar öncesine götürdü. Kenger (Herşef) ile ilgili bir nostalji yaşattı. Bundan 40-50 önce Siirt'e kenger bitkisini heybelerinde omuzlayan köylü kadınlar

(HERŞEF-HERŞEF)

diye çığırtkanlık yapar, bulgur, yarma gibi zahirelerle takas ederlerdi. Bir de yine kengerden yaptıkları Siirt'çe lisanımızda

(MISTEKKITIL HARŞEF)

veya Türkçe deyimle

(KENGER SAKIZI)

olarak tercüme edebileceğimiz bir tür sakızı yine takas usulü alırdık. Köylü kadınlar tarafından üretilen

KENGER SAKIZI,

haliyle acımsıydı. Ancak, biraz çiğnedikten sonra adeta damağımızın zevkine dönüşürdü. Köylü kadınlar, bu sakızı genelde yüzer adet ve bir tespihin taneleri gibi ipe dizilmiş olarak bir tas bulgur veya bir tas yarma karşılığı verirlerdi. Gerçekten o sakızın tadı bir başkaydı. Tamamen organik ve damak tadı yönünden harikaydı.

Kenger sakızı kengerin otundan yemek, tohumlarından kahve ve kökündeki sıvıdan elde edilirdi. Safra kesesi, kulak zarı yırtılmalarına iyi geldiği, ayrıca sakızının diş ve diş eti rahatsızlıklarını giderdiği söylenirdi. Şimdi de baharın müjdecisi kabul edilen kenger bitkisini toplamak için araziye çıkan kadın ve çocuklar ya da hayvanlarını merada otlatan çobanlar, gün boyunca binbir emekle topladıkları kengerleri semt pazarlarına getirmekte, genelde el arabasıyla satış yapan seyyar satıcılara geçmiş yıllarda olduğu gibi takas değil, para karşılığı satmaktadırlar. Çeşitli yemeklerde kullanılan kenger Türkiye'nin birçok illerine gönderilmekte ve şifalı bitkiler kapsamında olduğu için adeta kapışılmaktadır.

Ancak, gerçek olan şu ki son 20-30 yıldır kenger sakızına

(MISTEKKITIL

HARŞEF)

hiç rastlamadım. Yapımı çok zahmetli olduğu için büyük bir ihtimalle artık üretilmiyor. Netice itibarıyla adı

(SAKIZ)

olduğu için hakkettiği fiyata satılamıyor.

Evet, İlimizde yeni keşfedildiği belirtilen Kenger Bitkisinin 15'inci türünü çocukluk yıllarımızdan muhtemelen çok yemiş ve yine bu bitkiden üretilen sakızı (MISTEKKITIL HERŞEF) çok çiğnemişizdir…

TAŞLAMALAR

CUMHURBAŞKANI GELDİ

VE DE GEÇTİ SİİRT'TEN

SEÇİM İÇİN GELMİŞTİR

YİNE OY İSTER BİZDEN

YÜZDE 85 OYU

VERMİŞTİK İLK SEÇİMDE

CUMHURBAŞKANI OLDU

AYNI YERDE SİİRT'SE

SİİRT AYNI SİİRT'TİR

TAYYİP CUMHURKBAŞKANI

NE OLURDU BU ARA

SİİRT'TE KALKINSAYDI

SİİRT MİLLETVEKİLİ

CUMHURBAŞKANI OLDU

SİİRT OLDUĞU GİBİ

YERLİ YERİNDE KALDI