MİLLİ BAYRAMLAR VEYA İD-IL MİLLİ

Biz, Siirt'in yerlileri, milli bayramlara Siirt Arapçasıyla

'İD İL MİLLİ'

derdik. Birçok Siirt'çe deyim gibi, bu deyim de artık pek kullanılmaz, hatta bilinmez oldu.

Geçmiş yıllarda, Milli bayramlarda Şehrimizde büyük coşkular yaşanırdı.  İstisnasız, çarşının bütün esnafları

ŞANLI

BAYRAKLARIMIZI

iş yerlerine asarlardı. Bayraksız dükkn yoktu. Hatırlıyorum da, Helvacılar Çarşısındaki dükknlarımızda milli bayramlarda rahmetli dedemin ve kardeşlerinin yaptıkları ilk iş şanlı bayraklarımızı asmak olurdu.

Yine o yıllarda belediye zabıtası iş yerlerini tek-tek dolaşır, Bayrak asmamış olanları ikaz ederlerdi. Hiçbir esnaf, kasıtlı olarak ve bilerek Bayrak asmak işini ihmal etmezdi. Siirtliler,

Mustafa Kemal

ATATÜRK'Ü DE ÇOK SEVERLERDİ.

Atatürk'ün devrimlerini öncelikle benimseyen Şehirlerarasında, Siirt başı çekerdi.

1930'lu 40'lı yıllara ait fotoğraflara bakın. Siirtli gençlerin tümüne yakını fötr şapka kullanırlardı.

ATATÜRK'TEN bahsedilirken 'GAZİ PAŞA

HAZRETLERİ'

deyimi yaygın olarak kullanılırdı.

Tıpkı dini Bayramlar gibi, Siirtliler evlerinde milli bayram hazırlıklarını en az 1-2 hafta öncesinden başlatılırdı. Bu hazırlıklar, genelde okullara giden çocuklara kıyafet sağlamak açısından olurdu. Milli bayramlarda okullara giden çocukların giyim, kuşamlarına büyük önem verilirdi. O yıllarda, Şehrimizde sayıları az da olsa okullar arasında büyük bir rekabet vardı. Bu yarış, bu rekabet milli bayramlarda özellikle geçit törenlerine endeksliydi. Bayramdan sonra her okulun öğrencileri resmigeçitte en güzel geçen okulun, kendi okulları olduğunu iddia ederlerdi. Bu konuda her okulun öğretmenleri de kendi okullarını sahiplenirlerdi. 23 Nisan, okulların kılık kıyafet açısından yarıştıkları bayramdı. 19 Mayıs ise sportif faaliyetler açısından okullar arası bir yarışmaya dönüştürülürdü. Cumhuriyet Bayramı, adeta dini bir bayram gibi telakki edilir ve saygı görürdü. Milli bayramların gözdesiydi. En şaşaalı kutlamalar bu bayramda gerçekleştirilirdi.

Eski Milli Bayramları, sözün tam anlamıyla özlüyorum. Terör öncesi yıllarda,

SİLHLARIN GÖLGESİNDE OLMAYAN, O ESKİ MİLLİ BAYRAMLARI… Bizim Siirtlilerin tabiriyle 'İD-İL MİLLİ' dediğimiz o güzel günleri…

Okul yıllarında, bayram günlerini iple çekerdik. O yıllarda, bayram hazırlıkları, bayram kutlamaları gerçekten bir başkaydı. Sivil, Asker, polis bütün vatandaşlar birbirine karışıktı.  Zaten, Şehrimizde bulunan polis sayısı da hayli azdı. Anneler, Babalar, Bayram geçitlerine katılan çocuklarını görmek için Bayram alanlarına akın ederlerdi. Simitçiler, seyyar satıcılar, mevsimine göre yine seyyar dondurmacılar bayram kutlamalarının yapıldığı alanın hemen içinde konuşlanır, öğrencilere ve vatandaşlara satış yaparlardı. Onlar da, Bayram günlerini iple çekerlerdi. Çünkü Bayram günleri onlar için, iş günleri, aş günleri, kazanç günleri demekti.

Bizim çocukluk yıllarımızda, ilk hatırladığım, bugünkü Saraçoğlu Yuvası karşısındaki Atatürk Büstünün çevresinde yapılan Bayramlardı. Sonra, Şehir aşağılara kaydı. Bayramlar da 'MEYDEN IT TAYYARA=TAYYARE ALANI' denilen, bu gün Subay Gazinosunun bulunduğu yere intikal etti. O zamanlar, ne tören alanlarına gireceklerin önünde barikatlar, ne de arama yapan güvenlik görevlileri vardı. Hatta Valilerin, Garnizon Komutanlarının yanlarında koruma bile olmazdı. Bir ihtiyaçları olsa, en yakınları durumundaki şoförlerine söyler, bu şekilde ihtiyaçlarını karşılamış olurlardı.

Ama 1984'lü yıllardan sonra, terör olaylarının başlamasıyla işin rengi değişti. Başka illerde bilemiyoruz ama Bölgemiz illerinde

MİLLİ BAYRAMLAR ARTIK SİLHLARIN GÖLGESİNDE

KUTLANMAKTA.

Gerçekten, bu durum şahsen bana büyük sıkıntı veriyor. Bir milli bayramı, silhların gölgesinde kutlamak, yürek dağlayıcı değil mi!

VE SİLAHLARIN GÖLGESİNDE GERÇEKLEŞTİRİLEN HER MİLLİ BAYRAMDA TERÖRE LANET OKUMAMAK MÜMKÜN MÜ!!!

Kendi kendime düşünüyorum da, acaba, yine güvenlik görevlilerinin barikatlar kurmadıkları, tören alanlarına girmek isteyenlerin üstlerini, başlarını aramadıkları o eski bayramları bir daha görmek, yaşamak mümkün olacak mı!

Bizim neslimiz, dini bayramlar gibi, milli bayramları da dolu dolu yaşadı. Son yıllardaki bayram törenlerini görünce ister istemez 'nerede o eski bayramlar' demekten kendimizi alamıyoruz!

Evet, geçmiş yıllardaki milli bayramlarımızı özlüyorum. (Geçmiş zaman olur ki, hayali cihan değer) özdeyişinde olduğu gibi…

ANEKDOT

BAYRAĞI TAŞIYAN OĞLUMU NASIL TANIMAZSINIZ?

Şehrimizde, Siirt Lisesinin kurulduğu ilk yıllarda, çarşaflı bir kadın, okulun önüne gitmiş. Her ne içinse, okulda okuyan oğlunu görmesi ve konuşması gerekiyormuş. Kendi aralarında sohbet eden bir grup Siirtli genç görmüş. Türkçe bilmediği için onlara Arapça olarak sormuş. Biz, sorduğunun Türkçe tercümesini vermekle yetinelim:

-Çocuklar, Mehmet nerede? Onu bana çağırır mısınız? demiş.

Gençler, kadının bahsettiği Mehmet'in hangi Mehmet olduğunu kestirememişler.

-Teyze, bizim okulda birçok Mehmet var. Senin oğlun hangisi, soyadını söyle, çağıralım diye cevap vermişler. Kadın, oğlunun soyadını vereceği yerde büyük bir gururla ve Arapça olarak cevap vermiş:

-EŞEM MO TIRIFO MEMEDİ. AYNALLA U EYNIL NEBİ ELE MEMET U ISEM MEMET! DEVM U DEİM BAYRAK IT TÜRKİYE UVE BİT MEMET.

Türkçe olarak kadının söylediklerini şöyle tercüme edebiliriz:

-Nasıl Mehmet'imi tanımazsınız. Allah ve Peygamber nazardan korusun. Devamlı olarak Türkiye Bayrağını taşıyan benim oğlum Mehmet'tir.

Meğer, kadının oğlu, milli bayramlarda, Okulun BAYRAĞINI taşıyan öğrenciymiş. Tabii, kadının bu tarifi üzerine, arkadaşları Mehmet'i tanımış ve hemen çağırmışlar. Ama lise hayatı boyunca da Mehmet'e, hep Annesinin sözleriyle takılırlarmış:

-AYNALLA ELE MEMET U ISEM MEMET, DEV U DEİM BAYRAK IT TÜRKİYE UVE BİT MEMET!

Bu anekdotun en önemli vurgusu, Türkçe dahi bilmeyen Siirtli Annenin, bir okul adına dahi olsa, Türk Bayrağını taşımanın ne büyük bir şeref olduğunu idrak etmesi ve oğlunun Bayrağı taşımakla görevlendirilmesinden duyduğu gurur olsa gerek…

ANEKDOT

BOŞUNA 'ATATÜRK'  DEMEMİŞLER

İlkokul mezunu olmayanların bile devlet memuru oldukları veya yine devletin resmi kadrolarında işçi olarak çalıştırıldıkları dönemlerde işe girmiş, lkabı

ETTOH

olan bir hemşerimiz varmış. Bilahare, bir yasa çıkarılarak ilkokul mezunu olmayanların işlerine son verileceği açıklanınca ve ilkokul mezunu olmayanlara da, hariçten diploma almak için bir süre tanınınca, ilkokul mezunu olmayan genç, yaşlı binlerce işçi ve memur, hariçten ilkokul sınavlarına girmek için müracaat etmeğe ve sınavlara katılmağa başlamışlar.

Tabii, bu sınavlara girişlerin alelusul olduğu, bu durumdaki bütün memurların, işçilerin en azından bir ilkokul diploması sahibi yapılmalarının amaçlandığı ve bu konuda okullara da talimat verildiği belirtiliyor.

Sıtma savaş teşkiltında işçi olarak çalışan

ETTOH

adlı bu hemşerimiz de, mecburi olarak ilkokul sınavlarına girmiş. Sınav komisyonu, şakacı olduğunu bildikleri hemşerimize takılarak ve halk arasında meşhur lkabıyla hitap ederek, duvarda bulunan

'ATATÜRK'ÜN

GENÇLİĞE HİTABESİ'Nİ

göstermişler, yarı şaka, yarı ciddi:

-Bak, ETTOH! 'ATATÜRK'ÜN GENÇLİĞE HİTABESİ'Nİ okuyabilirsen, sana diplomanı vereceğiz. Yoksa, işin yaş!

demişler.

ETTOH

, kendisine gösterilen duvardaki hitabeye bakmış, bakmış, okuyor gibi yapmış ve bunu yaparken, başını da sallayarak:

-Kurban olayım, ne güzel söylemiş. Boşuna 'ATATÜRK' DEMEMİŞLER!

Verdiği bu zekice cevap karşısında komisyon üyeleri kahkahalarla gülmüşler ve haliyle diplomayı da vermişler…

TAŞLAMALAR

CUMHURUN BAYRAMIDIR

CUMHURİYET BAYRAMI

ATATÜRK'ÜN MİLLETE

EN BÜYÜK ARMAĞANI

BELLİ KİMSİSİZLERİN

KİMSESİ CUMHURİYET

SAHİP ÇIKINIZ GENÇLER

ATANIZDAN EMANET

ATATÜRK DÜN DE VARDI

BUGÜN DE VAR ELBETTE

YARIN DA VAROLACAK

MÜSECCELDİR TARİHTE

TARİHE MÜHÜR VURMUŞ

BİR LİDERDİR ATATÜRK

GÖĞSÜNÜ GERE-GERE

ÖVÜN ONUNLA EY TÜRK