Prof.Dr.Ümit Yazıcıoğlu: Friedrich Merz'in Başarısız Şansölye Seçimi ve Almanya'daki Siyasi Belirsizlik

Özet:

Friedrich Merz'in 6 Mayıs 2025'teki ilk seçimde şansölye olma çabalarının başarısız olması, Almanya'nın siyasi tarihinde önemli bir dönüm noktasıdır. Hükümet koalisyonu tarafından geniş bir destek almasına rağmen, Merz ilk turda gerekli mutlak çoğunluğu sağlayamadı; bu durum yalnızca kendi siyasi geleceğini tehlikeye atmakla kalmaz, aynı zamanda büyük halk partilerinin kırılganlığını ve birleştirici bir liderlik sergileme konusundaki yetersizliklerini de gözler önüne serer. Bu gelişme, Almanya'nın siyasi sistemindeki yapısal zayıflıkları vurgulamakta ve Merz yönetiminde CDU içinde artan kutuplaşmayı ve bölünmeyi göstermektedir. Makale, bu başarısızlığın nedenlerini, CDU'nun politik yönelimini ve Merz'in kendi partisinde bile destek bulamamasını ele alır. Ayrıca, ilk turdaki başarısızlığın siyasi peyzaj üzerindeki etkileri, özellikle belirsizlik ve ikinci turdaki olası senaryolar açısından da analiz edilmektedir. Sonuç olarak, bu siyasi krizin, hem ulusal hem de uluslararası bağlamda Almanya'nın siyasi istikrarı için ciddi bir tehdit oluşturduğu vurgulanmaktadır.

Prolog

6 Mayıs 2025'te Bundestag'da yapılan ilk şansölye seçimi, sürpriz bir sonuçla sona erdi: CDU Genel Başkanı Friedrich Merz, hükümet koalisyonunun CDU/CSU ve SPD'den oluşan 328 sandalyesine rağmen gerekli olan 316 oyu alarak mutlak çoğunluğu sağlayamadı. Bu sonuç, Almanya'nın siyasi peyzajında tarihi bir dönüm noktası olup, sadece Merz'in liderlik pozisyonunu sorgulamakla kalmaz, aynı zamanda Almanya Federal Cumhuriyeti'nin siyasi sistemindeki derin yapısal zayıflıkları da gözler önüne serer.

Merz'in Başarısızlığı: İçsel Gerilimlere Dair Bir İşaret

Merz'in ilk turdaki başarısızlığı sadece kişisel bir yenilgi değildir. Bu, Almanya'da geçmişte demokrasinin istikrarlı direkleri olarak kabul edilen büyük halk partilerinin kırılganlık ve uyuşmazlık içinde olduklarına dair güçlü bir işarettir. Koalisyon ortaklarının geniş desteğine rağmen, Merz, şansölyelik için gerekli çoğunluğu mobilize edemedi. Bu durum, CDU'nun Merz'in liderliğinde kendi tabanından ve geniş halk kitlesinden güven kazanma yeteneğini sorgulatmaktadır.

Merz'in liderliğindeki CDU, giderek sağa kaydığı suçlamalarıyla karşı karşıya kalmıştır; bu da büyük bir seçmen kitlesinden yabancılaşmaya yol açmıştır. Bir zamanlar istikrar ve dengeyi temsil eden parti, Merz'in yönetiminde artan bir kutuplaşma yaşamaktadır. Partinin politik yönelimi, modern toplumun ihtiyaçları ve beklentileriyle uyum içinde görünmemektedir. Bu durum yalnızca içsel bir bölünme ile değil, aynı zamanda Merz'in kendi partisinden ilk turda gerekli desteği bulamamasıyla da kendini göstermektedir.

Merz'in karizmasındaki eksiklik ve AfD'ye karşı sergilediği tutum gibi tartışmalı siyasi kararlar, onu CDU içinde şansölye adayı olarak zayıflatmıştır. CDU için bu, büyük bir iflasın göstergesidir; çünkü kendi partisinin bir parçası, Bundestag'da çoğunluğa sahip olmasına rağmen Merz'i şansölye adayı olarak desteklememektedir.

İkinci Seçim Turu ve Siyasi Belirsizlik

Almanya Anayasası'nın 63. maddesine göre, şansölye seçimi için yapılan ilk turu takip eden ikinci bir seçim turu yapılır, bu turda Merz tekrar aday olabilir. Ancak, siyasi gerçeklik, Merz'in bu seçim turundaki geleceğinin kesin olmadığını göstermektedir. Bundestag'da çoğunluğa sahip bir koalisyon olmasına rağmen Merz için net bir destek bulunmaması, ikinci turda bir seçim kazanma ihtimalini belirsiz hale getiriyor. Bu aşamada başka bir aday için de çoğunluk sağlanması mümkündür.

Eğer ikinci turda da mutlak çoğunluk sağlanmazsa, seçim için gereken şartlar düşer. Üçüncü turdan itibaren yalnızca basit bir çoğunluk yeterli olacaktır; bu da siyasi baskıyı artırarak siyasi peyzajın daha da parçalanmasına yol açabilir. Böyle bir senaryoda, Cumhurbaşkanı Bundestag'ı feshetme ve erken seçimlere gitme kararı alabilir, bu da daha fazla istikrarsızlık ve belirsizlik yaratacaktır.

Siyasi Peyzaj Üzerindeki Etkiler

Merz'in şansölye olma çabalarının başarısız olması, Almanya'daki siyasi problemlerin derin yapısal bir belirtisidir. Siyasi peyzaj giderek artan bir belirsizlik ve istikrarsızlıkla şekilleniyor, bu da sadece vatandaşların siyasi kurumlara duyduğu güveni sarsmakla kalmaz, aynı zamanda Almanya'nın uluslararası konumunu da tehlikeye atmaktadır. Giderek daha belirsiz hale gelen küresel ekonomide, Almanya'nın dünya çapındaki zorluklara yanıt verebilecek stabil ve işlevsel bir hükümete ihtiyacı vardır. Ancak, Merz'in başarısızlığı ve hükümet koalisyonu içindeki içsel uyuşmazlıkların yol açtığı mevcut siyasi kriz, stabil bir hükümet kurmayı neredeyse imkansız hale getirmektedir.

Bir zamanlar merkezin partisi olarak bilinen CDU, Merz'in liderliğinde toplumsal ihtiyaçlardan giderek uzaklaşmıştır. CDU içindeki politik yabancılaşma, uzun vadede bu partinin siyasi etkisinin erozyona uğramasına yol açabilir. Artan siyasi kutuplaşma ve tutarlı bir politik vizyon geliştirme noktasındaki artan yetersizlikle birleşen bu durum, Almanya'daki uzun vadeli siyasi istikrar şanslarını şu an için oldukça zayıflatmaktadır.

Siyasi Aktörlerin Sorumluluğu

AfD'nin Merz'in başarısız çabasını, Bundestag'ın yeniden seçilmesini talep etmek için bir fırsat olarak kullanması ve Yeşiller ile SPD gibi partilerin, demokrasinin güveninin zayıflaması olasılığına dikkat çekmesi, Almanya'nın siyasi geleceği için önümüzdeki günlerin önemini ortaya koymaktadır. Siyasi aktörlerin Bundestag'da mevcut krize nasıl tepki vereceği belirleyici olacaktır.

Koalisyon içindeki siyasi bölünme ve Merz'in liderliği konusunda net bir uzlaşı olmaması, stabil bir hükümet kurmayı son derece zorlaştırmaktadır. Bu durumda, halkın ve uluslararası topluluğun güvenini yeniden kazanmak için siyasi uzlaşmalar ve daha güçlü bir işbirliği gerekmektedir. Eğer Merz tekrar başarısız olur ve Bundestag'da bir koalisyon stabil bir hükümet kuramazsa, bu durum Almanya'nın uzun vadeli siyasi istikrarını tehlikeye atacak bir siyasi sarsıntıya yol açabilir.

Sonuç: Uzun Vadeli Etkileri Olan Bir Siyasi Kriz

Friedrich Merz'in başarısız şansölye seçimi, Almanya siyasetinde bir dönüm noktasıdır. Bu olay, geleneksel halk partilerindeki yarıkların ne kadar derinleştiğini ve stabil, geleceğe yönelik bir hükümet kurmanın ne kadar zorlaştığını gösteriyor. Eğer Merz ikinci seçim turunda da başarısız olursa, Almanya, yalnızca seçmenlerin güvenini sarsmakla kalmayıp, aynı zamanda ülkenin siyasi istikrarını da tehlikeye atacak bir siyasi belirsizlik dönemine girebilir.

Önümüzdeki günler ve haftalar, Almanya'nın siyasi geleceği için belirleyici olacaktır. Partilerin, farklılıklarını aşarak Almanya'ya stabil ve işlevsel bir hükümet sağlayacak bir çözüm bulup bulamayacağı merak konusudur. Eğer bu sağlanamazsa, siyasi belirsizlik daha da büyüyebilir ve bu yalnızca Almanya için değil, uluslararası toplum için de ciddi bir sorun oluşturabilir.