ŞEHİT GAZETECİLER GÜNÜ VE ŞEHİT GAZETECİLERİMİZ

6 Nisan günü ülkemizde

(Şehit

Gazeteciler Günü)

olarak benimsenmiştir. Çünkü bu tarih ilk basın şehidi Hasan Fehmi'nin 1909 yılında katledildiği gündür. Yani, birçok konuda olduğu gibi Gazetecileri katletmek işini de Osmanlılardan tevarüs etmişiz. O günden günümüze 100 kadar gazeteci şehit edilmiştir. Bu konuda, Avrupa ülkelerine göre birincilik bizdedir.

İlk Gazeteci Şehidimiz olan Hasan Fehmi, o yıllarda İstanbul'da yayınlanan (SERBESTİ) Gazetesinin Başyazarıdır. 6 Nisan 1909 günü daha 35 yaşındayken Galata Köprüsü üzerinde vurularak şehit edilmişti.

Şehit edilen gazetecilerin ortak bir özellikleri vardır. Bunların katilleri ve perde ardındaki azmettiricileri hep faili meçhul kalmıştır. Gazetecilik, gerçekten zor zanaattır. Gerçekleri dile getirmek, hele acı gerçekleri yazmak yürek ister. Bundandır ki, gerçekleri haykıran gazetecilerin hep düşmanları olmuştur.

İlk basın şehidi Hasan Fehmi neden katledilmişti. Bunu irdelediğimiz zaman, işin arkasında İttihat ve Terakki Fırkasını eleştirmesinin yattığı gerçeği ortaya çıkmaktadır.

İlk Şehit gazetecinin Hasan Fehmi olarak bilinmesine ve katledildiği 6 Nisan gününün (Şehit Gazeteciler Günü) iln edilmesine karşılık, bundan önce de Adana'da yayınlanan Hizmet Gazetesi'nden Tevfik Nevzat Bey'in 19 Şubat 1905 yılında katledildiği bilahare ortaya çıkmıştır.

Devri Osmanlıda şehit edilen gazetecilerden bir kaçının da adları şöyledir:

Sada-yı Millet Gazetesi sahibi Ahmet Samim, Zeki Bey, Hüseyin Kami Bey, Silahçı Tahsin ve Hikmet Şevket Bey.

1930 ila 1948 yılları arasında gazetecilere yönelik ölümle sonuçlanan bir saldırı olmadığını basın tarihinden anlıyoruz. 1948 yılında gazeteci/yazar, Marko Paşa Gazetesi sahibi Sabahattin Ali hunharca katledildi.  1930'dan 1948'e kadar süren 18 yıl içinde katledilen tek gazeteci de Gazeteci/yazar Sabahattin Ali olmuştur.

1948'den 1979'a kadar geçen 31 yıllık süreçte -Kıbrıs'ta şehit düşen Adem Yavuz hariç- gazeteciler ölümlü bir darp, saldırı ya da suikastla karşılaşmadılar. Ancak ne var ki; 1 Şubat 1979 tarihinde Milliyet başyazarı Abdi İpekçi'nin menfur bir suikast sonucu öldürülmesi acılı bir dönemin başlangıcı oldu. Öyle ki, Türk basını 1992 yılında 14 mensubunu görev şehidi vermenin acısını yaşadı. 1993 yılında ise suikast sonucu katledilen 8 gazeteci arasında Uğur Mumcu da vardı.

Şehitler Günü münasebetiyle Osmanlının

son dönemlerinden başlayarak, günümüze değin katledilen Gazetecilerin adlarını okuyucularımızın dikkatlerine sunuyoruz:

*Hasan Fehmi, Serbesti gazetesi, İstanbul, 6 Nisan 1909

*Ahmet Samim, Sada-yı Millet gazetesi, İstanbul, 9 Haziran 1910

*Zeki Bey, Şehrah gazetesi, İstanbul, 10 Temmuz 1911

*Şair Hüseyin Kami, Alemdar gazetesi, Konya, 1912

*Silahçı Tahsin, Silah gazetesi, İstanbul, 27 Temmuz 1914

*Kevork Ferid, Tasvir'i Efkar gazetesi, İstanbul 24 Nisan 1915 sürgünü, akıbeti bilinmiyor.

*Hovhannes Kazancıyan, gazeteci-yazar, İstanbul 24 Nisan 1915 sürgünü, akıbeti bilinmiyor.

*Krikor Torosyan, Dizağik mizah dergisi, İstanbul 24 Nisan 1915 sürgünü, Akıbeti bilinmiyor

*Sarkis Minasyan, Azadamard (Özgürlük Savaşımı) gazetesi, İstanbul 24 Nisan 1915 sürgünü, Ayaş, 5 Mayıs 1915

*Sarkis Suin (Süngücüyan), İravunk (Hak) gazetesi, 1 Haziran 1915'te tutuklandı. Akıbeti bilinmiyor.

*Nerses Papazyan, (Özgürlük Savaşımı) gazetesi, İstanbul 24 Nisan 1915 sürgünü, Ankara 1915

*Harutyun Şahrigyan, Azadamard (Özgürlük Savaşımı) gazetesi, milletvekili, İstanbul 24 Nisan 1915 sürgünü, Ankara 1915

*Garabed Paşayan Khan, yazar, doktor, milletvekili, İstanbul 24 Nisan 1915 sürgünü, Ankara 1915

*Levon Larents, Tsayn Hayrenyats (Vatanın Sesi) gazetesi, Murc (Çekiç) gazetesi, İstanbul 24 Nisan 1915 sürgünü, Ankara 1915

*Simpad Pürad, Pünig gazetesi, Kağapar (Fikir) dergisi, İstanbul 24 Nisan 1915 sürgünü, Ankara 1915

*Hampartsum Hampartsumyan, Azadamard (Özgürlük Savaşımı) gazetesi, İstanbul 24 Nisan 1915 sürgünü, Ankara 1915

*Keğam Parseğyan, Azadamard (Özgürlük Savaşımı) gazetesi, İstanbul 24 Nisan 1915 sürgünü, Ankara 1915

*Şavarş Krisyan, Marmnamarz (Beden Eğitimi) gazetesi, İstanbul 24 Nisan 1915 sürgünü, Ankara 1915

*Siamanto (Adom Yarcanyan), Azadamard (Özgürlük Savaşımı) gazetesi, İstanbul 24 Nisan 1915 sürgünü, Ankara 1915

*Armen Doryan, yazar, İstanbul 24 Nisan 1915 sürgünü, Ankara 1915

*Sarkis Parseğyan (Şamil), Aşkhadank (Emek) gazetesi, Ankara 1915

*Yervant Srmakeşhanlıyan (Yerukhan), gazeteci-yazar, Harput, 1915

*Tılgadintzi (Hovhannes Hanıtyunyan), gazeteci-yazar, Harput 1915

*Gagik Ozanyan, Merzifon Halguni dergisi, İstanbul 24 Nisan 1915 sürgünü, Sivas 1915

*Mardiros H. Kundakçıyan, Ceride-i Şarkiye gazetesi, İstanbul 24 Nisan 1915 sürgünü, Kayseri'de idam edildi.

*Vıramyan (Onnig Tertsagyan), Azadamard (Özgürlük Savaşımı) gazetesi, Van, 1915

*Dikran Odyan (Aso), Yergir (Ülke) gazetesi, 1915

*K. Khajag (Karekin Çakalyan), yazar, Diyarbakır 1915

*Rupen Zartaryan, Azadamard (Özgürlük Savaşımı) gazetesi, İstanbul 24 Nisan 1915 sürgünü, Diyarbakır 1915

*Karakin Gozikyan (Yesalem), Manzume gazetesi, Nor Gyank (Yeni Hayat) dergisi, Trabzon sürgünü, 1915

*E. Agnuni (Khaçadur Malumyan), Azadamard (Özgürlük Savaşımı) gazetesi, İstanbul 24 Nisan 1915 sürgünü, Diyarbakır, 5 Mayıs 1915

*Krikor Zohrab, gazeteci-yazar, milletvekili, İstanbul 20 Mayıs 1915 sürgünü, Urfa, 15 Temmuz 1915

*Mihran Tabakyan, yazar, İstanbul 24 Nisan 1915 sürgünü, Yozgat, Ağustos 1915

*Hagop Terziyan (Hagter), gazeteci-yazar, İstanbul 24 Nisan 1915 sürgünü, Yozgat 24 Ağustos 1915

*Diran Kelegyan, Sabah gazetesi yayın yönetmeni, İstanbul 24 Nisan 1915 sürgünü, Çankırı, 26 Ağustos 1915

*Taniel Varujan, yazar-şair, İstanbul 24 Nisan 1915 sürgünü, Çankırı, 26 Ağustos 1915

*Rupen Sevag, (Çilingiryan), Azadamard (Özgürlük Savaşımı) gazetesi, İstanbul 24 Nisan 1915 sürgünü, Çankırı, 26 Ağustos 1915

*Hasan Tahsin, Hukuk-u Beşer (insan hakları) gazetesi, İzmir, 15 Mayıs 1919

*Hüseyin Hilmi (İştirakçi veya Sosyalist Hilmi), İştirak (sosyalist)-Medeniyet dergisi, İstanbul, 15 Kasım 1922

*Ali Kemal, Peyam-ı Sabah gazetesi, İzmit, 1922

*Hikmet Şevket, 1930

*Sabahattin Ali, Marko Paşa dergisi, Edirne, 2 Nisan 1948

*Adem Yavuz, Anka Ajansı, Kıbrıs, 27 Ağustos 1974

*Zeki Erginbay, Teknik Güç dergisi yazı işleri müdürü, İstanbul, 3 Şubat 1977

*Hüseyin Şen, Kawa dergisi yazı işleri müdürü, İstanbul, 21 Mart, 1978

*Gani Bozarslan, Aydınlık dergisi, 10 Mayıs 1978

*Ali İhsan Özgür, Politika gazetesi, İstanbul, 21 Kasım 1978

*Cengiz Polatkan, Hafta Sonu gazetesi, Ankara, 1 Aralık 1978

*Abdi İpekçi, Milliyet gazetesi, İstanbul, 1 Şubat 1979

*İlhan Darendelioğlu, Ortadoğu gazetesi, İstanbul, 19 Kasım 1979

*İsmail Gerçeksöz, Ortadoğu gazetesi, İstanbul, 4 Nisan 1980

*Ümit Kaftancıoğlu, TRT, İstanbul, 11 Nisan 1980

*Muzaffer Fevzioğlu, Hizmet gazetesi, Trabzon, 15 Nisan 1980

*Hayrabet Honca, Halkın Birliği gazetesi, Kayseri, 1 Mayıs 1980

*Recai Ünal, Demokrat gazetesi, İstanbul, 22 Temmuz 1980

*Mevlüt Işıt, Türkiye gazetesi, Ankara, 1 Haziran 1988

*Seracettin Müftüoğlu, Hürriyet gazetesi, Nusaybin, 29 Haziran 1989

*Sami Başaran, Gazete gazetesi , İstanbul, 7 Kasım 1989

*Kamil Başaran, Gazete gazetesi, İstanbul, 7 Kasım 1989

*Çetin Emeç, Hürriyet gazetesi, İstanbul, 7 Mart 1990

*Turan Dursun, İkibine Doğru ve Yüzyıl dergisi, İstanbul, 4 Eylül 1990

*Gündüz Etil, Yeni Günaydın Gazetesi, İstanbul,18 Eylül1991

*Mehmet Sait Erten, Azadi-Denk dergisi, Diyarbakır, 3 Kasım 1992

*Halit Güngen, İkibine Doğru dergisi, Diyarbakır, 18 Şubat 1992

*Cengiz Altun, Yeni Ülke gazetesi, Batman, 24 Şubat 1992

*İzzet Kezer, Sabah gazetesi, Cizre, 23 Mart 1992

*Bülent Ülkü, Körfeze Bakış gazetesi, Bursa, 31 Mart 1992

*Mecit Akgün, Yeni Ülke gazetesi, Nusaybin, 2 Haziran 1992

*Hafız Akdemir, Özgür Gündem gazetesi, Diyarbakır, 8 Haziran 1992

*Çetin Ababay, Özgür Halk dergisi, Batman, 29 Temmuz 1992

*Yahya Orhan, Özgür Gündem gazetesi, Ceylanpınar, Gercüş, 9 Ağustos 1992

*Hüseyin Deniz, Özgür Gündem gazetesi, Ceylanpınar, 10 Ağustos 1992

*Musa Anter, Özgür Gündem gazetesi, Diyarbakır, 20 Eylül 1992

*Yaşar Aktay, Türkiye gazetesi, Hani, 9 Kasım 1992

*Hatip Kapçak, Hürriyet gazetesi, Mazıdağı, 18 Kasım 1992

*Namık Tarancı, Gerçek dergisi, Diyarbakır, 20 Kasım 1992

*Orhan Karaağar, Özgür Gündem gazetesi Van muhabiri, Van, 19 Ocak 1993

*Uğur Mumcu, Cumhuriyet gazetesi, Ankara, 24 Ocak 1993

*Kemal Kılıç, Özgür Gündem gazetesi, Akçakale-Urfa, 18 Şubat 1993

*Mehmet İhsan Karakuş, Silvan gazetesi, Silvan, 13 Mart 1993

*Ercan Gürel, HHA, Bergama, 20 Mayıs 1993

*İhsan Uygur, Sabah gazetesi, İstanbul, 6 Temmuz 1993

*Rıza Güneşer, Halkın Gücü gazetesi, İstanbul, 14 Temmuz 1993

*Ferhat Tepe, Özgür Gündem gazetesi, Bitlis, 28 Temmuz 1993

*Muzaffer Akkuş, Milliyet gazetesi, Bingöl, 20 Eylül 1993

*Ruhi Can Tul, TDN, Kırıkkale, 14 Ocak 1994

*Nazım Babaoğlu, Özgür Gündem gazetesi, Siverek-Urfa, 12 Mart 1994

*Kamil Koşapınar, Zaman gazetesi, Erzurum, 19 Mart 1994

*İsmail Ağay, Özgür Ülke gazetesi, Batman, 29 Mayıs 1994

*Erol Akgün, Devrimci Çözüm dergisi, Gebze, 8 Eylül1994

*Bahri Işık, Çağdaş Marmara gazetesi, İstanbul, 17 Eylül 1994

*Ersin Yıldız, Özgür Ülke gazetesi, İstanbul, 3 Aralık 1994

*Onat Kutlar, Cumhuriyet gazetesi, İstanbul, 11 Şubat 1995

*Seyfettin Tepe, Yeni Politika gazetesi, Bitlis, 29 Ağustos 1995

*Metin Göktepe, Evrensel gazetesi, İstanbul, 8 Ocak 1996

*Kutlu Adalı, Yeni Düzen gazetesi, Kıbrıs, 8 Temmuz 1996

*Yemliha Kaya, Halkın Gücü gazetesi, İstanbul, 27 Temmuz 1996

*Selahattin Turgay Daloğlu, serbest gazeteci, İstanbul, 9 Eylül 1996

*Reşat Aydın, Anadolu Ajansı, TRT, 20 Haziran 1997

*Ayşe Sağlam, serbest gazeteci, Derince, 3 Eylül 1997

*Abdullah Doğan, Candan FM, Konya, 13 Temmuz 1997

*Ünal Mesuloğlu, TRT, Manisa, 8 Kasım 1997

*Mehmet Topaloğlu, Kurtuluş dergisi, Adana, 1998

*Süleyman Yeter, Sömürüsüz Bir Dünya İçin Dayanışma gazetesi, 7 Mart 1999

*Ahmet Taner Kışlalı, Cumhuriyet gazetesi, Ankara, 21 Ekim 1999

*Önder Babat, Devrimci Hareket dergisi, İstanbul, 3 Mart 2004

*Yaşar Parlak, Silvan Mücadele Gazetesi, 18 Ağustos 2004

*Hrant Dink, Agos gazetesi, İstanbul, 19 Ocak 2007

*Engin Çeber, Yürüyüş dergisi, İstanbul, 9 Ekim 2008

*İsmail Cihan Hayırsevenler, Bandırma, 19 Aralık 2009

*Metin Alataş, Azadiya Welat gazetesi, Adana, 4 Nisan 2010

*Cevdet Kılıçlar, Hak ve Hürriyetleri

İnsani Yardım Vakfı (İHH) basın bürosu internet editörü, Uluslararası sular, 31 Mayıs 2010

Görüldüğü gibi, Gazetecileri katletmek, Türkiye Cumhuriyetine gerçekten de Osmanlılardan miras kalmıştır. Gerçek Gazeteciler onlardır ki, görevlerini yaparlarken (DİLSİZ ŞEYTAN) olmamak gayreti içinde olurlar. Kalemlerini sadece ve sadece doğruları yazmak, hakkı savunmak, adaleti tesis için kullanırlar.

Şehit Gazeteciler gününde, bütün şehit meslektaşlarımızı minnetle anıyor, görevlerine hakkıyla yapan meslektaşlarımıza başarılar diliyoruz.