ENERJİ FİYATLARINDAKİ HIZLI YÜKSELİŞ DEVAM EDECEK!

Enerji fiyatlarındaki artış devam ediyor. Kış mevsiminin gelmesiyle birlikte enerjiye olan talep de artış gösterdi. Enerji fiyatlarında yaşanan hızlı artış herkesi tedirgin ediyor. Peki, bu artışın arkasında yatan etmenler nelerdir? ve bu artış ne kadar süre devam edecek? Nuclear Power and Human Rights in Japan The Fallout of Fukushima (Japonya’da Nükleer Enerji ve İnsan Hakları: Fukuşima Nükleer Santral Kazası) kitabının yazarı olan Dr. Emrah Akyüz, son zamanlarda enerji fiyatlarında yaşanan artışın hızla devam edeceğini belirtti. Enerji politikaları üzerine bilimsel çalışmalar yürüten Dr. Emrah Akyüz, enerji fiyatlarındaki artışın ancak Türkiye’nin sahip olduğu zengin yenilenebilir enerji kaynaklarını daha fazla kullanması ile durdurulabileceğinin altını çizdi.

“TÜRKİYE’DE KIŞ MEVSİMİNDE ENERJİYE OLAN TALEP DAHA DA ARTIYOR”

Enerji tüm insanların en önemli ihtiyaç maddelerinden bir tanesini oluşturmaktadır. Enerji olmadan yaşamımızı sağlıklı bir şekilde sürdürebilmemiz oldukça zordur. Gündelik, sosyal ve iş hayatımızın her aşamasında enerji ihtiyaç duymaktayız. Fakat kış mevsiminde enerjiye duyulan ihtiyaç daha da artmaktadır. Çünkü konutlarda ısınma ihtiyacının giderilmesi için doğal gaza ve kömüre duyulan talep artış göstermektedir. Dört mevsimin yaşandığı Türkiye’de ısınma ihtiyacının giderilmesi nedeniyle kış mevsiminde daha fazla enerji tüketilmektedir.

“ENERJİ FİYATLARINDAKİ ARTIŞIN EN ÖNEMLİ NEDENİ DÖVİZ KURUNDAKİ ARTIŞTIR”

Türkiyede enerji fiyatlarında yaşanan artışın birkaç temel sebebi bulunmaktadır. Enerji kaynaklarının fiyatlarındaki artışın temel sebebini döviz kurundaki artış oluşturmaktadır. Ülkemiz enerji ihtiyacının önemli bir kısmını ithalat yolu ile karşılamaktadır. Türkiye’de kullanılan enerjinin yaklaşık olarak %70’i Rusya, İran ve Azerbaycan gibi ülkelerden ithal edilmektedir. Başka bir ifadeyle belirtmek gerekirse, tükettiğimiz enerjinin sadece %30’u yerli kaynaklar ile karşılanmaktadır. Türkiye’nin yaptığı enerji ithalatı dolar ve avro gibi yabancı para birimleri ile gerçekleşmektedir. Bu nedenle, döviz kurunun artması demek ithal ettiğimiz enerjinin fiyatının da artması anlamına gelmektedir. Nitekim son zamanlarda döviz kurunda yaşanan hızlı yükseliş, ithal ettiğimiz enerjinin fiyatlarının da hızlı bir şekilde artması sonucunu doğurmaktadır.

“ENERJİ FİYATLARININ ARTIŞINI TETİKLEYEN BİR DİĞER NEDEN DÜNYADA YAŞANAN ENERJİ KRİZİDİR”

Her ne kadar döviz kurlarında yaşanan artış enerji fiyatlarında yaşanan artışın ana nedenini oluştursa bile, Türkiye’de son zamanlarda enerji fiyatlarındaki yükselişi sadece döviz kurlarında yaşanan oynama ile açıklamak mümkün değildir. Çünkü dünya geneline baktığımızda bir enerji krizinin yaşandığı söylemek mümkündür. Avrupa Birliği, Çin, ABD ve Hindistan gibi bölgelerde de doğal gaz ve petrol gibi fosil yakıtların fiyatlarında son zamanlarda yüksek seviyede artışlar yaşanmaktadır. Örneğin brent petrolün varil fiyatı 3 Ocak 2021 tarihinde 55 dolar civarındayken, şu an 83 dolar civarındadır. Küresel ölçekte enerji kaynaklarında yaşanan bu artış, enerji fiyatlarının Türkiye’de de artmasına neden olmaktadır. Çünkü Türkiye’de kullanılan enerji kaynaklarının fiyatı, tüm dünyada olduğu gibi küresel piyasa sistemine göre belirlenmektedir.

“ENERJİ FİYATLARINDAKİ ARTIŞ TÜM DÜNYADA DEVAM EDECEK”

Ekonomide fiyatlar arz ve talep ilişkisine göre belirlenir. Arz azalırken talep artması durumunda ilgili ürünün fiyatı da artış göstermektedir. Petrol ve doğal gaz doğada sınırlı miktarda bulunan enerji kaynaklarıdır. Bu enerji kaynaklarının miktarı kullanıldıkça azalmaktadır. Fakat dünya nüfusu ve bu nüfusun tükettiği enerji miktarı ise sürekli olarak artmaktadır. Talebin sürekli artması ve arzın, yani enerji kaynaklarının miktarının artmasının bir sonucu olarak, enerji fiyatları artış göstermektedir. Bu nedenle önümüzdeki günlerde tüm dünyada fosil yakıtların, yani petrol ve doğal gaz

ın

fiyatlarındaki artış devam edecektir.

“TÜRKİYE YERLİ KAYNAKLARINI DAHA RASYONEL BİR ŞEKİLDE KULLANMASI DURUMUNDA ENERJİ İHRAÇ EDEN ÜLKE OLABİLİR”

Türkiye’nin artan enerji fiyatlarına karşı en stratejik müdahale aracı, yerli kaynakların daha fazla kullanımıdır. Türkiye, dört mevsimi yaşayan zengin bir coğrafyaya sahiptir. Ülkemiz dört mevsime sahip olmanın avantajı sayesinde yenilenebilir enerji kaynakları açısından zengin bir coğrafyaya sahiptir. Türkiye’nin güneş, rüzgâr ve dalga enerjisi açısından sahip olduğu olanaklar ile orta vadede enerjide kendi kendine yeten bir ülke durumuna gelmesi olasıdır. Sahip olduğu yenilenebilir enerji kaynaklarının daha rasyonel bir şekilde kullanılması durumunda, Türkiye, enerji ithalat eden bir konumundan enerji ihraç eden bir konuma doğru gelişim gösterebilir. Türkiye’de enerji kaynaklarının fiyatlarının kontrol altına alınabilmesi ve ucuzlayabilmesi, ancak ve ancak yerli kaynaklarının, yani yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanılmasıyla mümkündür.