ILISU'DA SONA DOĞRU GELİNİRKEN (2) DEĞERLERİMİZE SAHİP ÇIKALIM
Ilısu Baraj gölü altında kalacak olan tarihi eserlerin kurtarılması ve kent olarak Ilısuya hazır olup olmadığımızı ele aldığımız yazımızı bu günde devam ettiriyoruz.Sular altında kalacak artık yıkılmış, tek ayakları kalmış, hiçbir özelliği kalmamış köprül
Ilısu Baraj gölü altında kalacak olan tarihi eserlerin kurtarılması ve kent olarak Ilısuya hazır olup olmadığımızı ele aldığımız yazımızı bu günde devam ettiriyoruz.
Sular altında kalacak artık yıkılmış, tek ayakları kalmış, hiçbir özelliği kalmamış köprüleri restorasyon adı altında onarıyoruz, ama bu mezar taşlarına sahip çıkamıyor, görmemezlikten geliyoruz. Sorun mezar taşları ile sınırlı değil, bunlarla birlikte birçok cami ve türbede sular altında kalmak üzeredir. Bu cami ve türbelerde işlemeli taş eserler, kitabeler, minberler ve arazide çok sayıda değirmen taşları bulunuyor. Bunların da bir an önce tespit edilmesi ve koruma altına alınması gerekiyor.
Kazıların ortaya çıkardığı bir başka hazinede, Çattepe Köyündeki liman yapısıdır. Dicle kenarında bulunan liman bu özelliği ile dünyada ilk ve tek olma özelliğini taşımaktadır. Müthiş bir zenginlik.Geç Roma M.S. 2. Ve M.s. 4. Yüzyıl arasında kullanılmış olan bu liman; asırlar boyu günümüzün deyimiyle, bir serbest bölge olma özelliğini taşımış. Nehir üzerinde Anadolu ve Mezopotomya’dan bu limana getirilen ürünler, burada değiştirilip yine nehir yoluyla güney bölgelerde ihtiyaç duyulan yerlere ulaştırılıyordu.
İşte bu önemli limanın taşınma işlemi gündemdeydi. Tıpkı yıllar önce bir baraj inşaatı nedeniyle tarihi bir eserin Mısırda bulunduğu yerden başka bir yere taşınması gibi. Hafızam, beni yanıltmıyorsa bu limanın taşınması birkaç yıldan beri gündemde. Hatta bir aralar Hasankeyf ilçesine taşınması bile söz konusu edildi. Günümüz teknolojisi ile bu limanın buradan sökülüp, Siirt’te örneğin müzenin hemen yanında 15 Temmuz Demokrasi Meydanına taşınması çok kolay bir işlem.
Dünyanın birçok yerinde buna benzer tarihi eserler bulundukları yerlerden taşındılar. Yıllar önce Mısırda bu işlem yapıldı. Çok yakın bir örnek yine Ilısu Barajı nedeniyle gerçekleştirildi. Hasankeyfe Zeynel Bey türbesi bulunduğu yerden bir bütün olarak başka bir yere taşındı. Bütün olarak taşınamayacak durumda olanlar da parçalar halinde numaralandırıldıktan sonra taşınıyorlar. Yakın bir tarihte yine Hasankeyf'te camideki bir minare, bu yöntemle yani taşları tek numaralandırıldıktan sonra uygun bir yere taşınacak. Minare taşınabildikten sonra sanki daha 50-60 yıl önce yapılmış, gibi duran limanımız neden taşınamasın?
Bizde bunu dünyanın ilk ve tek olma özelliğini taşıyan limanımız için gerçekleştirebiliriz. Yeter ki konunun önemini bilelim ve isteyelim. Kararlılıkla irademizi ortaya koyduktan sonra çözemeyeceğimiz hiçbir sorun yoktur.
Bu konuyu yarınki yazımızda ele almaya devam edeceğiz.
Bakmadan Geçme
