KURTALAN MYO ÖĞRETİM GÖREVLİSİ ABDULKADİR UYRUN'UN GELİŞTİRDİĞİ TASARIM İLE 'IŞIK HADİSESİ HER GÜN GÖRÜLEBİLECEK'

UYRUN’UN GELİŞTİRDİĞİ TASARIM TÜRK PATENT ENSTİTÜSÜ TARAFINDAN KABUL GÖREREK

TESCİL EDİLDİ VE TASARIMIN ÜRETİM HAKLARINA SAHİP OLDU

Işık hadisesinin ulusal ve uluslararası düzeyde bilinirliğini arttırmak Siirt’in imajına katkı sağlamak ve ekonomik bir faaliyete dönüştürmek üzere çalışmalar yürüten Kurtalan MYO Öğretim görevlisi Abdulkadir Uyrun’un geliştirdiği tasarım, Türk Patent Enstitüsü tarafından kabul görerek tescil edildi ve tasarımın üretim haklarına sahip oldu.

Geliştirilen tasarım sayesinde yılda iki kez gerçekleşen ışık hadisesi, aslına uygun bir düzenekle canlandırılabilmesi bu tasarım sayesinde şehrimize önemli bir değer kazandırdı.

Tasarımın gerçekleştirilmesindeki temel amaç yılda iki güne sıkışmış olan ve bazen hava muhalefetinden ötürü gözlemlenemeyen Işık Hadisesini, herkesin dilediği zaman izleyebilmesini sağlamak olarak belirtildi. Bilindiği gibi Ekinoks zamanları dışında Tillo’yu ziyaret edenler sadece türbeyi görüp geri dönmekte ve ışık hadisesiyle ilgili sadece ışık kırılmasını gösteren resimler veya yerli halkın anlatımlarıyla yetinmekteydi. Türkiye’de bulunan tarihi ve kültürel eserler arasında İsmail Fakirullah Hazretleri Türbesini ayıran en önemli özellik ışık kırılmasıdır. Bu durum Tillo’da yer alan ülkenin istisna eserlerinden birinin yeterince bilinmemesine ve anlaşılamamasına neden olmaktadır. Ayrıca ziyaretçi çekebilecek potansiyele sahip ışık hadisesiyle ilgili bir ürünün bulunmaması da önemli bir eksiklik olarak değerlendirilebilir. Söz konusu eksiklikleri gidermek amacıyla şehrin ulusal ve uluslararası bilinirliğine katkı sağlayarak ziyaretçilerin ilgisini çekebilmek amacıyla aslına uygun bir formda ışık hadisesini canlandıran bir maket tasarlandı. Böylece isteyen herkesin herhangi bir zamanda gözlemleyebileceği ve taşınabilir bir ışık hadisesi tasarımı üretildi.

Tasarlanan maket aslına uygun olarak planlanarak üretilirken, tasarımın ilk aşamasında türbe ile ilgili ölçümler yapılarak bire bir 3 boyutlu vaziyet planı elde edildi. İkinci aşamada 1/50 oranında küçültülmüş haliyle vaziyet planına uygun maket üretildi. Üçüncü aşamada ışık hadisesindeki düzeneğin aynısını kurgulamak üzere maket üzerinde ışık kırılması gerçekleştirecek sistem kurgulandı. Buna göre, güneşi temsil etmek üzere lazer ışığından faydalanıldı ve Kalet’ül Üstad’a benzer bir yapıyla güneş ışıklarının geçtiği pencere oluşturulmuştur. Lazer ışığı pencereden geçtikten sonra kırılıp sandukanın baş ucuna düşebilmesi için ışık hadisesinde olduğu gibi türbenin önündeki kuleye ayna yerleştirilerek ışık kırılması sağlanmış ve türbeden içeri ışık süzmesi girdirilerek sandukanın başucuna düşürüldü. Böylece hazırlanan maket Kalet’ül Üstad’tan başlayıp türbede bulunan İsmail Fakirullah Hazretleri sandukasının başucuna yansıyan İbrahim Hakkı Hazretlerinin düzeneği gibi çalışmaktadır.

Siirt’in en önemli kültürel varlıklarından biri olan Işık hadisesinin gerçekleştiği İsmail Fakirullah türbesi, astronomi ve mimari açıdan oldukça değerlidir. Türbeyi bölgede ve ülkede bulunan tarihi ve kültürel eserlerden ayıran ve özgün kılan tarafı da aslında güneş ışığının kırılmasıyla oluşan düzenektir. Şehrin böyle bir değerden istifade edebilmesi için ayırt edici özelliğinin vurgulanması ve herkes tarafından kolaylıkla erişilebilir olması gerekmektedir. Örneğin yazın Siirt’i ziyaret edenlerin Tillo’yu seyahat etme motivasyonları arasında Işık hadisesini görme isteğinin yerine getirilebilmesi mümkün değildir. Oysa tasarlanan maket sayesinde Ekinoks zamanları dışında da ışık hadisesinin görülmesi en azından canlandırmayla da olsa mümkün hale gelmiş olacaktır. Bu durum İsmail Fakirullah Hazretleri ve İbrahim Hakkı Hazretlerine olan merakı ve ilgiyi arttıracağı gibi Siirt’e de benzer bir ilginin oluşması sağlanacak. Ayrıca, Miniatürk’te bulunan maket ve daha önce fuarlarda tanıtım amaçlı tasarlanan maketlerin ışık hadisesini canlandırmaktan uzak kalması, tasarlanan maket özgün ve yenilikçiliği Türk Patent Enstitüsü tarafından tescil edilmiş orijinaline uygun bir canlandırma yapacak ve bu yönüyle de önemli bir eksikliği gidermiş olacak.

Işık hadisesini canlandıran maket gerekli destek ve imkan sağlanabildiği takdirde birçok farklı formda değerlendirilebilecek. İstenen ölçekte üretilebilen maket karanlık oda tasarımıyla güneşin ilk ışıklarını andıran canlandırmayla Tillo’da ziyaretçilerin faydalanabileceği ve ilçeye ekonomik gelir elde edecek şekilde tasarlanabilir. Böylece her gelen ziyaretçi cam terasta Botan Çayını keşfettiği gibi ışık hadisesini de kendisi kolaylıkla görme imkanına kavuşacak. Bunun yanı sıra karanlık odaya alternatif olarak İsmail Fakirullah Türbesinin yakınına maketin Miniatürk’e benzer bir formatta üretilerek türbeyi ziyaret edenlerin ışık hadisesini de görmeleri sağlanabilecek. Siirt’te şehrin merkezinde uygun bir alana kurulacak olan basit bir düzenekle de hem yerli halkın hem de Siirt’e gelerek Tillo’ya gidemeyenlerin de böylesine özgün bir değeri gözlemlemeleri sağlanabilir. Türkiye’de özgün tarihi ve kültürel eserlerin sergilendiği Miniatürk’teki İsmail Fakirullah türbesi de tasarlanan maketle değiştirilerek aslına uygun bir şekilde tanıtılabilir. Ayrıca belirli aralıklarla düzenlenen fuarlar veya benzeri tanıtım organizasyonlarında da sergilenerek Siirt’in ulusal ve uluslararası düzeyde tanıtımına katkı sunabilir.

Maketin Siirt’e kazandırılması ve şehre değer katabilmesi için bütün yerel paydaşların desteğine ihtiyaç duyulurken, maketin planlama ve üretim aşamasında herhangi bir paydaştan destek alınmadığı, fakat ilerleme kaydedilmesi ve maketin şehre kazandırılması için bürokratik süreçler başta olmak üzere birçok konuda gerekli desteğin sağlanması gerektiğini ifade eden Kurtalan MYO Öğretim görevlisi Abdulkadir Uyrun, aksi halde maket yapılanmasıyla ışık hadisesinin ekonomik bir değere dönüştürülmesi konusunda yapılan çalışmalarda ilerleme kaydedilmesinin oldukça güç olacağını söyledi.