Prof. Dr. Ümit Yazıcıoğlu Uluslararası Holokost Anma Günü, İnsanlık Tarihinin Karanlık Yüzü ve Gelecek İçin Dersler

Her yıl 27 Ocak’ta dünya, insanlık tarihinin en karanlık ve trajik olaylarından biri olan Holokost’u anmak için bir araya gelir. Bu tarih, Birleşmiş Milletler tarafından 2005 yılında resmi olarak Uluslararası Holokost Anma Günü olarak kabul edilmiştir. Auschwitz-Birkenau ölüm kampının 1945’te Sovyet Kızıl Ordu’su tarafından kurtarılması, Holokost’un sonlandığı anı simgeler. 2025, Auschwitz'in kurtuluşunun 80. yıl dönümü olup, bu önemli dönüm noktası, geçmişin acılarına ve insanlık tarihinin büyük trajedilerine daha derinlemesine bakmamızı gerektiriyor. Uluslararası Holokost Anma Günü, yalnızca geçmişin korkunç gerçekleriyle yüzleşmekle kalmamalı, aynı zamanda bu trajedilerden çıkarılacak derslere dair derin düşünceler oluşturulmalıdır.

Holokost anması, geçmişteki acıları hatırlamaktan daha fazlasını ifade eder. Bu anma, sadece bir saygı duruşu değil, aynı zamanda tarihsel hafızanın korunması ve insan hakları mücadelesinin sürdürülmesi gerektiği anlamına gelir. Auschwitz'in kurtuluşu, Nazi faşizminin ve insanlık tarihindeki en karanlık dönemin simgesi olmuştur. Bu tarih, hem hayatta kalanların direncini hem de insanlık onuruna sahip çıkma mücadelesini anımsatır.

Auschwitz ve Holokost’un Derin İzleri

Auschwitz, Nazi Almanyası'nın işlediği soykırımın sembolü haline gelmiştir. 1945 yılında Sovyet askerlerinin bu kampı kurtarması, Holokost'un sona erdiği bir dönüm noktasıydı. Ancak, bu kampın içinde yaşanan acılar ve kayıplar, sadece savaşın değil, insanlık tarihinin derin izlerinden birini oluşturmuştur. Auschwitz'te milyonlarca insanın yaşamını yitirmesi, soykırımın dehşetini gözler önüne sererken, hayatta kalanların mücadelesi ve hayatta kalma direnci de insanlık için önemli bir ders bırakmıştır.

Holokost Sonrası İnsanlık İradesi

Holokost’tan sağ kurtulanların yaşadıkları travmalar ve psikolojik etkiler, bu insanların farklı şekillerde hayatlarını şekillendirmiştir. Bazıları, geçmişin acılarına takılı kalıp onları yaşamlarının merkezine koyarken, bazıları da geçmişin öfkesinden sıyrılarak hayatlarına yeniden yön vermeyi başarmıştır. Bu ikinci grup, insanlık dışı koşullara rağmen, sevgiye, barışa ve insana olan inançlarını koruyarak örnek olmuşlardır. Onların yaşamları, Holokost’un dehşetinden hayatta kalan bir insanlık örneği olarak, tüm dünyaya umut ve dayanıklılık mesajı vermektedir.

Viktor Frankl ve Hayatın Anlamı

Holokost’tan sağ kalanlardan biri olan Viktor Frankl, yaşadığı dehşete rağmen yaşamın anlamını arama çabasıyla büyük bir insanlık dersini ortaya koymuştur. Frankl, zor koşullarda bile insanların hayatta kalabilmesi için bir anlam aramaları gerektiğini savunmuştur. Frankl’ın öğretilerine göre, insanların acılarına anlam yüklemeleri, kişisel gelişim ve büyüme için bir fırsat sunar. Onun bakış açısına göre, hayatın anlamı her koşulda ve her durumda var olmalıdır. Bu yaklaşım, Holokost’un karanlık koşullarına rağmen insanlık için bir umut ışığı olmuştur.

Edith Eva Eger: Seçim ve Direniş

Holokost’tan sağ kurtulan diğer bir önemli isim ise Dr. Edith Eva Eger’dir. Eger, Holokost’un korkunç koşullarına rağmen hayatta kalmayı başarmış ve terapi süreciyle birçok diğer kurbanın geçmişleriyle yüzleşmelerine yardımcı olmuştur. Eger, özellikle "Seçim" adlı kitabında, insanlara geçmişin kendilerini tanımlamalarına izin vermemelerini, fakat bu geçmişe karşı nasıl bir tutum sergileyeceklerini seçebileceklerini öğretmiştir. Eger’in mesajı, Holokost’tan alınacak en önemli derslerden birini vurgular: Kötülük karşısında insanın tutumu, onun özgürlüğünü ve direncini şekillendirir.

Holokost’tan Çıkarılacak Dersler ve Hafızanın Korunması

Holokost, yalnızca bir soykırım olarak değil, aynı zamanda insanlık değerlerinin kaybolma riskinin bir hatırlatıcısıdır. Bu trajedi, insanlara kayıtsız kalma ve nefret içinde yaşama yerine, geçmişin hatalarından ders çıkarma sorumluluğu yükler. Bu dersler, sadece acıyı hatırlamakla sınırlı kalmamalıdır; aynı zamanda insan haklarını savunmak, hoşgörüsüzlüğe karşı durmak ve her bireyin onurunu korumak anlamına gelir.

Uluslararası Holokost Anma Günü, sadece geçmişin acılarına saygı göstermekle kalmamalıdır. Aynı zamanda, bu trajedinin öğrettiklerini yaşatarak, bir daha asla böyle bir dehşetin yaşanmaması için çaba gösterilmelidir. Bu, sadece geçmişle barış yapmak değil, aynı zamanda daha iyi bir dünya kurma yolunda atılacak en önemli adımdır.

27 Ocak, Holokost’un dehşetiyle yüzleşmenin ve insanlık için çıkarılacak derslerin önemini vurgulayan bir gündür. Auschwitz, Nazi Almanyası’nın işlediği soykırımın simgelerinden biri olarak, insanlık tarihinin en karanlık dönemine ışık tutmaktadır. Bu tarih, yalnızca Holokost’un kurbanlarına saygı göstermekle kalmamalı, aynı zamanda onları özgürleştiren Sovyet askerlerine de bir teşekkür olarak işlev görmelidir.

Sonuç: Hafızanın Korunması ve Gelecek İçin Sorumluluk

Auschwitz’in 80. yıl dönümü, soykırımın korkunçluğuna ve insanlık dışı suçlara karşı durma gerekliliğini hatırlatmaktadır. Bugün, bu trajediyi anarken, sadece acıyı hissetmekle kalmamalıyız; aynı zamanda insan haklarını savunmalı, hoşgörüsüzlüğe karşı durmalı ve insan onuruna saygı göstermeliyiz. Holokost’un öğrettiği en önemli ders, tüm insanlık için eşitlik, adalet ve barışa dayalı bir dünya inşa etme sorumluluğudur.

27 Ocak 2025, Berlin