Siirtli Hemşerimiz Murat Akdemir'in Kaleminden: Siirt'e Uyacak Ürün Tipleri ve Üretim Modelleri

-Bu konuya; ilgili bir anımla başlayayım. Siirt-Kezer mevkiinde yapımına başlanacak otomobil fabrikasının temel atma törenine bir arkadaşım beni davet ettiğinde; ben de eh geleyim de ama bu fabrika burada yani Siirt'te yapılamaz demiştim. Bunun üzerine; bana sen, Siirt'te geniş bir iş sahası oluşturacak büyük bir tesisin yapılacak olmasına, peşin hükümle nasıl böyle yaklaşırsın diye sitem etmişti. Oysa ben de en az o arkadaşım kadar Siirt'in gelişmesini ve iş sahalarının oluşmasını canı gönülden istiyordum. Ama, bazı gerçekler de gözden kaçırılmamalıydı. Bir yerin sanayi ve özellikle büyük sanayi bakımından gelişebilmesinin önemli kriterlerinden büyük bir kısmı Siirt'te yoktu maalesef.

-Mesela, ulaşım koşullarının elverişli olması, teknik ve kalifiye eleman sayısının yeterli olması, iş koluyla ilgili hammadde ve enerji kaynaklarının bolluğu,  pazarlama imkânları vs. gibi birçok konuda Siirt; sanayinin kurulması ve gelişmesi açıdan avantajlı şartlara haiz değil, tam tersi yetersiz durumdadır.

O zaman; gerçekçi olup, Siirt'in şartlarına uyacak üretim modellerine ve alanlarına yönelmek lazım. Zaten; üretim, doğal mecrasında geleneksel yöntemlerle kısmen dağınık ve de küçük ölçeklerde de olsa kendi yolunu bulmaktadır.

-Bu durumda Siirt’te başta fıstıkçılık başta olmak üzere, pekmez ve pestil vs. gibi bağcılık ürünleriyle, peynir, tereyağı gibi hayvancılık üretimi, Siirt tiftik dokuma ürünleri, bıttım sabunu, şampuanı ve cilt bakım ürünleri, alıç sirkesi, belki de dondurulmuş büryan ve Siirt Kebabı ve İçli köfte üretme tesisleri yapılmaya çalışılmalı diye düşünüyorum.

-Kilim dokuma tezgâhları yaygınlaştırılmalı, yün iplik ve kumaş fabrikalarıyla, deri tabaklama tesisleri ara mallar üreten yerler oluşturulmalı, evlere iş verilerek, yoğun insan gücü gerektiren iş kollarına yönlenmelidir.

Çoban ve çiftçilik yapacaklara bu işleri cazip hale getirmek. Oluşan baraj gölünde balıkçılığı özendirmek, et işleme tesislerine, balık işleme bölümlerini de entegre etmek. GAP turizmi bir parçası olmak açısından Urfa Mardin'e kadar tur düzenleyen firmalara, Siirt'i de dikte ettirmek, inanç turizmini öne çıkartmak.

-Sanayide ile ilgili olarak da dikkat edilmesi gereken en önemli husus, baştaki örnekte zikrettiğim şartları göz ardı etmeden, büyük fabrikalardan ziyade, çok sayıda KOBİ oluşturarak bunlar arasındaki koordinasyonu oluşturmak olmalıdır.

-Mühendislik en gerçekçi meslektir ve mühendislikte fizibilite denilen ön araştırma ve çalışmalar anlamına gelen önemli bir kavramla, rantabilite yani verimlilik anlamına gelen bir kavram vardır ki, bunları göz ardı edecek bir yatırımın yaşama şansı yoktur. Kimsenin, memleketi adeta, makina ve tesis açısından enkaz yığınlarıyla dolu bir fabrika çöplüğüne çevirmeye hakkı yoktur. Mühendislikte önce iyiden iyiye hesaplar yapılır, her şey tekniğine ve usulüne göre yürütülür. Afaki ve popülist yaklaşımlarla, cahilce tutumlara asla yer yoktur.