Siirtli Hemşerimiz Murat Akdemir'in Kaleminden: Türkiye'nin Coğrafi İmkân ve Kabiliyetleri (2)

-Yazımızın birinci bölümünde, Türkiye’nin konum avantajlarından ve bunun sağladığı Jeopolitik üstünlük ve avantajlardan bahsetmiştik. Özellikle; ulaşım, ticaret ve turizm bakımından ne denli geniş potansiyel ve imkânlara sahip olduğumuzu ortaya koymuştuk.

-Ülkemiz; genellikle dağlık bir ülke olmakla birlikte, çok sayıda ve de bir kısmı gayet geniş olan, ova ve platolara da sahiptir. Önemli dağlarımızdan bahsedecek olursak. Örneğin, Türkiye’nin güneyini baştan başa kuşatan ve Antalya'dan başlayıp, Hakkâri’ye kadar uzanan Toros Dağları ile Karadeniz kıyılarını saran Bolu Dağlarından Rize'deki Kaçkar Dağlarına kadar uzanan sıradağlarla, Ağrı Dağı gibi Avrupa’nın en yüksek dağı gibi birçok dağ ülkemizin yarısından fazlasını kaplamaktadır. Öte yandan, Orta Anadolu'da yer alan birçok platonun yanı sıra, diğer bölgelerimizle birlikte, bizim bölgemiz Güneydoğu Anadolu'da da Fırat ve Dicle nehirleri tarafından derin bir şekilde yarılmış Urfa-Antep platoları ile Dicle Havzası bulunmaktadır. Su rezervleri bakımından çok önemli olan dağlarımız, aynı zamanda orman örtüsüyle birlikte barındırdıkları yaylalarla, çok önemli bir hayvancılık alanlarıdır. Uludağ, Erciyes ve Palandöken başta olmak üzere; kış ve kayak turizmi ve dağ sporları bakımında da çok önemlidir, dağlarımız. Platolarımız ise; bozkır şeklindeki ot örtüsüyle, küçükbaş hayvancılık tarzına çok elverişlidirler. Uçsuz bucaksız meralar uzanır bu alanlarda. Platolarımız; kuru tarım adı verilen tahıl tarımına daha elverişlidir. Bu açıdan; İç Anadolu Türkiye'nin buğday ambarı şeklinde nitelendirilir. Güneydoğu'nun da desteği ile bu sayede her yıl 20 milyon tondan fazla buğday üretilir. Mercimek ve nohut üretimi de büyük ölçektedir.

-Türkiye her ne kadar dağlık bir ülke olsa da birçok çöküntü ovasıyla kıyı ovasına sahiptir. Konya Ovası gibi devasa bir ova ile, Muş Ovasından Kayseri Ovasına Tokat ve Merzifon Ovalarından; Bursa, İnegöl, Karacabey Ovasına varıncaya kadar, Ege'deki çok sayıda verimli ovaya sahiptir. İklim farklarına bağlı olarak, çok çeşitli tarım ürünleri yetişmektedir. Çukurova başta olmak üzere, Silifke, Antalya Ovaları, Sakarya, Menemen, Söke, Bafra gibi onlarca kıyı ovamız; kıyı kesimlerimizi kaplamakta ve ılıman deniz iklimleri ve verimli alüvyal toprakları sayesinde; pamuğundan, tütününe, sebzesinden, zeytin ve narenciyesine varıncaya kadar çok çeşitli ürün yetişmektedir. Bu arada; bölgemizdeki Harran, Suruç, Bismil ve Batman ovaları da gayet geniş ve verimlidir. Buradaki barajlar ve akarsular sayesinde Güneydoğu'da çok zengin bir tarım vardır. Sulama alanındaki GAP Projesi dünyanın en büyük projelerindendir. Aynı zamanda elektrik üretiminde de çok büyük katkılar sağlamaktadır bu proje. Bu arada; Karadeniz’in çok yağışlı ve nemli olan kesiminde çay ve özellikle orta kesimlere doğru fındık çokça yetişmektedir. Öyle ki; Türkiye tek başına dünya fındık üretimini %60’ını karşılamaktadır. Bu arada kuru iklimde ve kireçli topraklarda iyi yetişen Antep fıstığı ve özellikle Antep fıstığından daha iri ve dolgun olan Siirt fıstığının rekoltesi her yıl gitgide artmaktadır. Bu da ekstra olarak Siirt ekonomisine çok bir büyük katkı sağlamaktadır. Bilhassa Ege'de, Marmara ise Gemlik ve İznik çevresinde, Hatay’dan Antep'e kadar olan güney kesimlerde geniş zeytinlikler bulunmaktadır. Yaş sebze üretiminde olduğu kadar; konserve, turşu, salça, kurutulmuş ürünlerin üretimleri de Türkiye'de çok geniş kapsamlıdır. Dünyada marka olmuş ürünlerimiz; Malatya Kaysısı, Aydın İnciri ve Manisa-İzmir çekirdeksiz üzümü kalitede birincidir. Verilen örneklerden anlaşılacağı üzere, Türkiye'nin tarımı çok zengin bir yapıya sahiptir.