Kurtuluş savaşlarının en önemlisi şüphesiz 22 gün, 22 gece devam eden Sakarya Meydan Savaşıdır. Türk İstiklâl tarihinin en önemli kazanımlarından biri olan
SAKARYA
MEYDAN SAVAŞI 23 Ağustos 1921
tarihinde
Mustafa Kemal Paşa’nın
(ATATÜRK)
komutasında başlamıştı.
23 Ağustos-12 Eylül 1921 tarihleri arasında yapılan, Türk milleti için bir ölüm kalım savaşı olan Sakarya Meydan Muharebesi; Kurtuluş Savaşı içinde kader tayin edici olmuştur.
Bu savaştan önce Yunanlıların başlıca hedefi; Ankara yönünde ilerleyerek, Türk Ordusunu yok etmek ve Kurtuluş Savaşı’nın sembolü ve direniş merkezi haline gelen Ankara’yı ele geçirmekti. Böylece Türk azim ve direnme gücü yok edilmiş olacaktı. Mustafa Kemal ATATÜRK’ün emir ve komutasında, Türk ulusunun kanıyla yapılan ve dünya harp tarihine en uzun meydan muharebesi; Türk Kurtuluş Savaş’ı tarihine de subay muharebesi diye geçen Sakarya Destanı 21 gün 21 gece devam etmiş ve 13 Eylül günü Yunanlıların Sakarya Nehri’nin doğusunu tamamen terk etmesiyle son bulmuştur.
Başkomutan Mustafa Kemal, Sakarya Meydan Muharebesi sırasında ülke savunmasını şu şekilde ifade etmiştir.
(Hattı müdafaa yoktur, sathı müdafaa vardır. O sathı bütün vatandır. Vatanın her karış toprağı vatandaşın kanı ile ıslanmadıkça bırakılamaz. Onun için küçük, büyük her birlik bulunduğu mevziden atılabilir; fakat küçük büyük her birlik durabildiği noktadan yeniden düşmana karşı cephe teşkil edip muharebeye devam eder. Yanındaki birliğin çekilmek zorunda kaldığını gören birlikler, ona uymaz; bulunduğu mevzide sonuna kadar durmaya ve direnmeye mecburdur.)
Taarruz inisiyatifinin Türk Ordusu’na geçmesini sağlayan Sakarya Zaferi, TBMM hükümetine siyasi başarı kapılarını aralamış Türk milletinin özgürlüğünü ve vatanını kurtaracağı inancını da kuvvetlendirmiştir.
Sakarya Savaşı sonunda; Türk Ordusu’nun 1683 yılındaki 2. Viyana Kuşatmasındaki yenilgisinden beri süregelen çekilmesi sona ermiştir. Bu savaş, Türk Ordusu’nun son savunma savaşıdır.
Düşman 10 Eylül’de karşı taarruzla Afyon-Kütahya hattına kadar atılmıştır.
Savaş Türk ordusunun üstün zaferiyle sonuçlanmıştır.
Sonuçları:
*Ulusal Kurtuluş Savaşının son savunma savaşıdır.
*Düşmanın saldırı gücü tükenmiş, Türk topraklarını ele geçirme istek ve umudu yok olmuş, savunmaya geçmişlerdir.
*Bu savaşa Genelkurmay Başkanı Fevzi Çakmak Batı Cephesi Komutanı İsmet İnönü Paşalar katılmıştır. Subaylar savaşıdır.
*M. Kemal’e mareşallik rütbesi ve Gazi Unvanı bu savaşı kazanması sebebiyle (19 Eylül 1921) verilmiştir.
*Sovyetler Birliği ile Kars, Fransızlarla Ankara Antlaşmaları imzalanmıştır.
TBMM Anadolu’da kesin egemenlik sağlamıştır.
*TBMM’nin yaşama ve var olma mücadelesindeki en büyük başarısıdır
Sakarya Meydan Savaşının kazanılmasının akabinde Meclis-i Mebusan tarafından Mustafa Kemal Paşa’ya (ATATÜRK) Gazilik ve Müşirlik verilmesinin yıldönümünde ebedi başkomutanımız Gazi Mustafa Kemal ATATÜRK’Ü ve silah arkadaşlarını bir kere daha rahmet ve minnetle anıyoruz...
ANEKDOT
Bir meydan muharebesinde Türk komutanın gözüne ok isabet etmişti. Yanındaki yaveri, komutana içi yanar bir halde bakınca komutan söylendi:
-Oğlum, iki gözü olup arkaya bakmaktansa, bir gözü olup ileriye bakmak evladır. Sen önüne bakmaya ve savaşmaya devam et.
Bunu söyledikten sonra oku çıkardı. Gözünü mendiliyle sardı ve savaşa devam etti…
AHMET ARITÜRK’ÜN (BİR BÜYÜK DESTAN) ŞİİRİNDEN BİR BÖLÜM
“BAŞKUMANDAN” SEÇİP GAZİ PAŞA’YI
MECLİS O’NA VERDİ TÜM KUMANDAYI
SÖYLET Kİ KONUŞSUN BİR SAKARYA’YI
HALİNİ ANLATSIN KAHPE YUNAN’IN
SAKARYA’DA ZAFER TAMDI, KESİNDİ
TAARRUZ SIRASI BİZDEYDİ ŞİMDİ
GAZİ, İSMET, FEVZİ BAŞBAŞA VERDİ
PLÂNINI YAPTILAR OL TAARRUZUN
AĞUSTOS AYININ YİRMİALTISI
ERKMENTEPE O GÜN GERİ ALINDI
SONRA DUMLUPINAR MEYDAN SAVAŞI
ALDIĞI SON DERSTİR KAHPE DÜŞMANIN
KAÇAN DÜŞMANLARIN DÜŞÜP PEŞİNE
BURSA’YI KURTARDIK ONBİR EYLÜL’DE
ÜÇ YIL DÖRT AY SÜREN BİR MUHAREBE
KESİN ZAFERİYLE SON BULDU TÜRK’ÜN
***
DOKUZYÜZYİRMİBİR BEŞ AĞUSTOS’TA
KUMANDA VERİLDİ GAZİ PAŞA’YA
YİRMİÜÇ AĞUSTOS GÜNÜ SAKARYA
TOP TÜFEK SESİYLE İNİLİYORDU
YİRMİİKİ GECE, YİRMİİKİ GÜN
SAKARYA’DA SÜRDÜ BİR KANLI DÜĞÜN
SAVAŞ ZAFERİYLE BİTMİŞTİ TÜRK’ÜN
KAHPE DÜŞMAN GERİ ÇEKİLİYORDU
BÜYÜK TAARRUZA GELMİŞTİ SIRA
GAZİ PAŞA, İSMET VE FEVZİ PAŞA
OL KOCATEPE’DE VERİP BAŞBAŞA
BÜYÜK TAARRUZU YÖNETİYORDU
BİNDOKUZYÜZYİRMİİKİ YILINDA
AĞUSTOS AYININ YİRM’ALTISINDA
BAŞLAYAN TAARRUZ DÖRT GÜN İÇİNDE
KESİN BİR ZAFERLE SON BULUYORDU
BÖYLE YAZILMIŞTIR ÂBİD BU DESTAN
MÜREKKEBİ BUNUN BİL Kİ KANDIR KAN
DESTANLAŞMIŞ BUNDA MİLYONLAR İNSAN
“ÖLDÜ” DENEN ASLAN DİRİLİYORDU
TAŞLAMA
NASUH-U LAYANTASİH
HÜKMÜNDEDİR DİYANET
HUTBELERİ NEDENDİR
ETKİSİZ DERSEN ŞÂYET
ÖNCE KENDİ ŞAHSINA
TATBİK ETTİRECEKSİN
SONRA NASİHAT DİYE
ELE SÖYLEYECEKSİN
NEDEN BUNCA ETKİSİZ
CUMA HUTBELERİNİZ
NASUH-U LAYANTASİH
OLMANIZDAN BİLİNİZ
İMAMIN DEDİĞİNİ
YAP, YAPTIĞINI YAPMA
BU SÖZÜ ÇOK İŞİTTİK
MANASINI BİL, ANLA
