Cüneyt Arıtürk

İsmet İnönü'nün 'Kürt Raporu'nda Siirt'in Yeri!

Cüneyt Arıtürk

(BİLE-BİLE LADES)

deyiminde olduğu gibi Siirtli Arap kökenlilerin bilerek ve isteyerek asimile oldukları söylenir. Gerçekten Siirtli Araplar isteyerek ve bilerek asimile mi oldular!

İsmet İnönü tarafından hazırlanan bir Kürt Raporu vardır. Belma Akçura’nın yazdığı 1925-2007 yıllarını kapsayan Devletin Arşivlerindeki

“KÜRT RAPORLARI”

gerçekten çok enteresan. Kitabın

“İSMET İNÖNÜ’NÜN KÜRT RAPORU”

bölümünün bir kısmını, İlimizi ilgilendirmesi açısından okuyucularımızın dikkatlerine sunmayı uygun bulduk. İşte İSMET PAŞA’NIN 1935 yılında hazırlayarak ATATÜRK’E SUNDUĞU “KÜRT RAPORU”ndaki Siirt’le ilgili bölüm:  “Siirt Türklüğe hevesli bir Arap Şehridir. Tüccar ve hükümete mûti (itaatkâr) halkı vardır. Havası gayet iyi olan Siirt susuz, pis bir trahom merkezidir. Siirt’in Doğu’ya naklini tercih ederim. Tamamen Kürtlerle dolu olan Siirt vilâyetinde başlıca kuvvetimiz; idare merkezlerimiz memurlarımız ve zabitlerimizdir. İdare merkezimiz çok kuvvetli olmalıdır. İcabında konulup kaldırılmak üzere özel adliye rejimi kurulmalıdır. Som Kürt’le meskûn olan bu ilimizde başlıca kuvvetimiz, idare merkezlerimiz, memurlarımız ve zabitlerimizdir. Halkın içine girmek, Mutki ve Sason gibi bütün Siirt vilâyetinde önemli bir iştir. Halkın içine behemahâl (mutlaka) girmeliyiz. Şimdiki halde halk daha çok kendi ağaları elindedir. Halkın içine girmek için buralarda seyyar doktorları tesirli bir tedbir olarak göz önüne almalıyız. Siirt vilâyeti bugünkü halinde, en su yüzünde bulduğumuz mıntıkamızdır.”

Evet, 1935 yılında, İSMET PAŞA (İsmet İnönü) tarafından Siirt ile ilgili olarak tutulan rapor bu. Yani, ta o zamandan Siirtli Arapların Türklüğe hevesli olduklarına vurgu yapılmıştır.

Elimizi şakağımıza koyup şöyle bir düşünüyoruz. Değişen ne. Ve değişenin lehte değil, aleyhte olduğu gerçeğiyle karşılaşıyoruz. Siirt’in, bugünkü tablosu ortada…

Gelmiş geçmiş hükümetler, bölgemizde ve ilimizde sürekli yanlış politikalar uyguladılar, Türkiye Cumhuriyetine yürekten bağlı ve sadık Arap kesimine gerekli ilgiyi göstermediler. Bunun sonucu olarak bölgeden göçlerine yol açtılar. hâlâ da göç ediyorlar. Bu vesileyle bir kere daha anımsatalım!

Yazarın Diğer Yazıları