14 Mart Tıp Bayramını kutlarken, istedik ki, Batı âleminin
“TIBBIN BABASI”
olarak tanımladığı
HİPOKRAT’la
birlikte, İslam âlemi tarafından
TIBBIN BABASI kabul edilen HAZRET-İ LOKMAN’I anımsatalım.
Evet, Batı âlemine
göre
TIBBIN BABASI HİPOKRAT’TIR. İSLAM ÂLEMİNE GÖRE İSE HAZRET-İ
LOKMAN’DIR.
Elbette, her ikisine de hürmette kusur etmemek lâzım. Hazret-i Lokman da bizimdir, Hipokrat da bizim! Tıp ilminde büyük mesafeler kat eden ve adları hala anılan bu iki büyük bilge adam da, milattan önceki dönemlerde yaşamışlardır.
Çağdaşı Eflatun, Hipokrat'ı anlatırken onun tıbba felsefi bir yaklaşım getirmiş ünlü bir Asklepiades olduğunu ve insan vücudunu bir bütün olarak ele aldığını anlatır. Hipokrat'ın çağında hekimler “Asklepiadlar” denen (hekimlik tanrısı olarak kabul edilen Asklepios adından türemiştir) loncalarda toplanırdı. Hekimlik babadan oğula geçerdi. Genç hekimler loncaya alınırken günümüzde de geçerli olan fakat bazı değişikliklerin yer aldığı ünlü
“
HİPOKRAT YEMİNİ
”
ederlerdi. Eski Hipokrat Yemini’nde tıp tanrısı olarak kabul edilen Asklepios adına yemin edilirken, yeni yeminde kutsal inançlar üzerine yemin edilmektedir.
Hipokrat ile ilgili bu kısa anlatımdan sonra, İslam âleminin TIBBIN BABASI kabul ettiği HAZRET-İ LOKMAN’LA ilgili Siirtli Halk Şairi AHMET ARITÜRK’ÜN “PEYGAMBERLERİN HAYATI” kitabında yer alan bölümle yazımızı noktalayalım:
HAZRET-İ LOKMAN
RİVAYETLER MUHTELİF HAZRET-İ LOKMAN İÇİN
KİMİ “PEYGAMBER” DEMİŞ KİMİ “EVLİYA” BİLİN
SİİRTLİ MOLLA HALİL BUYURMUŞ BİR BEYTİNDE
DER “LOKMAN VE İSKENDER İÇİN ACELE ETME
ONLAR PEYGAMBER DEĞİL, AMA BİRER VELİDİR
BU KONUDA ŞÜPHE YOK, DELİLİMİZ KATİDİR”
LOKMAN’IN BABASININ ADI BAURA İDİ
VE HAZRET-İ EYYÜP’ÜN SOYUNDANDI ANNESİ
LOKMAN HAZRETLERİNİN ÇOK UZUN YAŞADIĞI
VE HAZRET-İ DAVUD’UN VAKTİNE ULAŞTIĞI
BİLİNEN RİVAYETLER ARASINDA MEVCUTTUR
KİMİ KÖLE OLDUĞU KANISINDA BULUNUR
“HABEŞLİ BİR KÖLEYDİ, DÜLGERDİ” DİYENLER VAR
AMA “HEKİM” OLARAK TANIR TÜM TANIYANLAR
KURAN-I KERİM DAHİ İSMİNİ ZİKRETMEKTE
ALLAH-U TEALA O’NU GARKEYLEMİŞ HİKMETE
“ANDOLSUN BİZ LOKMAN’A ALLAH’A ŞÜKRET DİYE
HİKMET VERDİK” BUYRULUR BİR ÂYET MEÂLİNDE
BUNDAN DAHİ BELLİDİR EHLİ HİKMET OLDUĞU
KİMİNE GÖRE TIBBİ HİKMETLERLE DOPDOLU
AMA HER KONUDA DA BİLGİ SAHİBİ BİR ZAT
OLDUĞUNA ŞÜPHE YOK MESLEĞİ HEKİM FAKAT
TÜRLÜ NEBATATLARDAN İSTİFADE EDEREK
NİCE HASTALIKLARI TEDAVİ EYLEYEREK
ŞİFAYA KAVUŞTURMUŞ ÖLÜMCÜL HASTALARI
MEŞHURDU BİLESİNİZ LOKMAN’IN İLÂÇLARI
BİTKİLERİN, LOKMAN’A SESLENDİKLERİ MERVİ
“BİZ FİLÂN HASTALIĞIN İLÂCIYIZ” DERLERDİ
LOKMAN DAHİ ONLARI ALARAK İLÂÇ YAPAR
BİL Kİ YÜCE ALLAH’IN HİKMETLERİ HEP BUNLAR
LOKMAN HEKİM HALÂ DA ANILA GELMEKTEDİR
TABABET SOHBETİNDE HEP DİLE GELMEKTEDİR
HAZRET-İ LOKMAN’IN
OĞLUNA VASİYETİ
KURAN’DA ZİKREDİLEN NASİHAT BABINDAKİ
LOKMAN’IN PEK MEŞHURDUR OĞLUNA VASİYETİ
BİR GÜN LOKMAN OĞLUNU ALARAKTAN YANINA
ŞEFKATLE, MUHABBETLE ŞÖYLE BUYURMUŞ O’NA
“OĞULCAĞIZIM SAKIN ALLAH’A ŞİRK KOŞMAKTAN
ŞİRK EN BÜYÜK ZULÜMDÜR FERSAH-FERSAH KAÇ ONDAN
OĞULCAĞIZIM BİL Kİ HARDAL TANESİ KADAR
İYİLİK VE KÖTÜLÜK ER-GEÇ ÖNÜNE ÇIKAR
KAYA İÇİNDE VEYA GÖKLERDE YAHUT YERİN
İÇİNDE SAKLANSAN DA ALLAH ÖNÜNE SENİN
ÇIKARIR HESABINI GÖRÜRSÜN ONUN MUTLAK
ÇÜNKÜ ALLAH LÂTİFTİR BİR ŞÜPHEN OLMASIN BAK
O’NUN İLMİ EN GİZLİ ŞEYLERE KADİR, NAFİZ
VE HABİR’DİR HER ŞEYDEN HABERDARDIR ŞÜPHESİZ
OĞULCAĞIZIM BENİM, DOST DOĞRU KIL NAMAZI
İYİLİĞİ EMREDİP ZULME HİÇ OLMA RAZI
KÖTÜ YOLDA OLANI VAZGEÇİRMEĞE ÇALIŞ
HOŞ GÖR BU KONULARDA AZAR GÖRSEN DE ALIŞ
EMRİ BİL MARUF İLE NEHYİ ANİL MÜNKERDE
BULUN ÇÜNKÜ BU FARZDIR BİL BUNU KATİYETLE
KİBİRLENİP YÜZÜNÜ ÇEVİRME İNSANLARDAN
YERYÜZÜNDE YÜRÜME ŞIMARIK OLANLARDAN
ZİRÂ Kİ ALLAH KİBİR TASLAYAN KİŞİLERİ
SEVMEZ ÖVÜNENLERLE, KENDİNİ BEĞENENİ
YÜRÜYÜŞÜNDE GEREK MÜTEVAZİ MUTEDİL
OL, SESİNİ ALÇAK TUT, SESİN EN ÇİRKİNİ BİL
MUHAKKAK EŞEKLERİN ANIRIŞIDIR BELLİ”
BU ÖĞÜTLERİ HERKES ÇOCUĞUNA VERMELİ
HAZRET-İ LOKMAN’IN
İBRETLİ SÖZLERİ
SORULMUŞ Kİ LOKMAN’A “HİKMETİ RABBİN SANA
NİÇİN VERMİŞ VE NASIL NAİL OLDUN SEN BUNA?”
BUYURMUŞ Kİ “DOĞRU SÖZ SÖYLEMEKLE ERİŞTİM
EMANETİ VAKTİNDE EHLİNE TESLİM ETTİM
LÜZUMSUZ OLAN ŞEYİ TERK EDEREK ÖMRÜMDE
BÖYLECE MAZHAR OLDUM RABBİMİN HİKMETİNE”
DENİLİR Kİ LOKMAN’A, EFENDİSİ “KESİLEN
BİR KOYUNUN EN LEZİZ İKİ UZVUNDAN HEMEN
YEMEK PİŞİR VE GETİR BAKAYIM” DİYE SINAR
HAZRET-İ LOKMAN DAHİ DİL VE YÜREĞİ YAPAR
BİR GÜN YİNE LOKMAN’IN EFENDİSİ BİR KOYUN
KESTİRİR DER “EN KÖTÜ İKİ UZVUNU BUNUN
YEMEK YAP DA GETİR” DER, SINAVIN DEVAMI BU
LOKMAN YİNE PİŞİRİR DİL VE YÜREK UZVUNU
EFENDİSİ SORUNCA BU İŞİN HİKMETİNİ
LOKMAN ŞÖYLE AÇIKLAR BİLİN Kİ SEBEBİNİ:
“ŞAYET BU İKİ UZUV GERÇEKTEN DE İYİYSE
GAYETLE İYİ OLUR SAHİPLERİ HER KİMSE
YÜREĞİ İLE DİLİ KÖTÜ OLAN KİMSENİN
HALİ, HER KÖTÜ ŞEYDEN DAHA KÖTÜDÜR BİLİN”
YİNE BİR NASİHATİ SIRASINDA OĞLUNA
“TÖVBEYİ TEHİR ETME” DER Kİ “ALDANIP O’NA
“ÖLÜM DENEN ANSIZIN GELEBİLİR EY OĞLUM
BİR HABERCİ GÖNDERMEZ, UYARMAK İÇİN ÖLÜM
KALBİN GÜNAHKÂR İKEN ALLAH’TAN KORK, KENDİNİ
İKRAM GÖRESİN DİYE GÖSTERME HEM MUTTAKİ
PİŞMANLIK DUYAN OLMAZ SÜKUTUNDAN DOLAYI
SÖZ GÜMÜŞSE SÜKUTUN ALTIN OLMALI PAYI
ÂLİM KİŞİLERİ BUL, MECLİSLERİNE KATIL
HİKMETLİ SÖZLER SÖYLER ELBETTE EHLİ AKIL
ÖLÜ KALBİ DİRİLTİR ALLAH, HİKMET NURUYLA
NASIL Kİ DİRİLTMEDE, YERİ YAĞMUR SUYUYLA
SEKİZ ŞEYE DİKKATLİ OLMAK LÂZIM HERKESE
DÖRT ZAMANDA, DÖRT ŞEYİ KORUMAK GEREK BİZE
İKİ ŞEY VAR HATIRDAN ASLA ÇIKARMAYASIN
İKİ ŞEY VAR ONLARI DAHİ UNUTMAYASIN
KORUNACAK DÖRT ŞEYİN BİRİ NAMAZ KILARKEN
GÖNLÜNÜ KORUMANDIR BÜTÜN VESVESELERDEN
İKİNCİSİ BİL OĞLUM İNSANLAR ARASINDA
DİLİNİ KORUMANDIR, BÜYÜK YARAR VAR BUNDA
YİYİP İÇTİĞİN ZAMAN BOĞAZINI DA KORU
SAKIN HARAM LOKMAYLA DOLDURMAYASIN ONU
BAŞKASININ EVİNE GİRDİĞİNDE GÖZÜNÜ
KORU GÖZETME SAKIN EĞRİ TUTMA GÖNLÜNÜ
HATIRDAN ÇIKMAMASI GEREK OLAN İKİ ŞEY
ALLAH’IN BÜYÜKLÜĞÜ VE ÖLÜMDÜR YAVRUM HEY
YAPTIĞIN İYİLİĞİ, GÖRDÜĞÜN KÖTÜLÜĞÜ
UNUTABİLSEN BUDUR HASLETİN ÜSTÜNLÜĞÜ”
HAZRET-İ LOKMAN’IN
VEFATI
HAZRET-İ LOKMAN UZUN BİR ÖMÜR YAŞAMIŞTIR
VE NİCE HASTALARA ŞİFÂLAR DAĞITMIŞTIR
AMA ÖLÜM GELİNCE, HEKİMLİK SÖKMEZ DİNLE
LOKMAN ÇÂRE BULMAKTA ÂCİZ KALMIŞ KENDİNE
NİCE ÖLÜMCÜL HASTA ELİYLE ŞİFÂ BULAN
O BÜYÜK VELİ, NEBİ TAKDİR GELİNCE HAK’TAN
BİR ÇÂRE BULAMAMIŞ KENDİ HASTALIĞINA
HASTALIĞI GALEBE ÇALMIŞ BİLİNİZ O’NA
AZRAİL KARŞISINDA, LOKMAN BİLE ÇÂRESİZ
ÖLÜMDE İBRET VARDIR DÜŞÜNÜRSEK, BİLİNİZ
LOKMAN KENDİ DERDİNE ÇÂRE BULAMAMIŞKEN
NASIL ÇÂRE BULALIM SÖYLER MİSİN BEN VE SEN
SALAT VE SELÂM OLSUN CÜMLE PEYGAMBERLERE
YARAMIZA ÇÂRE KIL, EY LOKMAN HİMMET EYLE
